زهرا جمشیدی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

شاهنامه ارجمندترین اثر حماسی ایران است که با بررسی و تحلیل اجزای مختلف آن می توان به نکاتی ظریف و قابل توجه دست یافت . یکی از نکاتی که در شاهنامه چندین بار به آن اشاره شده، همراهی نام سیاوش ایرانی و اغریرث تورانی برادر افراسیاب است . هرگاه سخن از کین سیاوش و انتقام از افراسیاب می رود، سخن از انتقام خون اغریرث نیز مطرح می شود. برای تحلیل علت اصلی همراهی نام این دو شخصیت مثبت در حماسه ملی ایران، در این جستار با روش تحلیلی توصیفی بیان خواهیم داشت که سیاوش و اغریرث تکرار دوباره شخصیت های کیومرث و گاویکتاآفریده است که هر دو توسط اهریمن و در آغاز اسطوره آفرینش کشته شدند. برایند تحقیق اثبات می کند که منفعل بودن سیاوش هنگام کشته شدن یادآور تسلیم شدن کیومرث است به مرگی که اهریمن به او تحمیل می کند و انتقام کیخسرو از افراسیاب تکرار انتقام از اهریمن در اسطوره آفرینش است . با دقت در نام دیگر اغریرث که گاه گوپت شاه خوانده می شود و گاه پسری دارد به نام گوپت شاه، ارتباط او با گاو مشخص می شود و با کنار هم نهادن حوادث مرگ سیاوش و اغریرث و همراهی همیشگی نام این دو مقتول در کین خواهی های ایرانیان، می توان تحلیلی علمی از علت همراهی نام سیاوش و اغریرث داشت .

شاهنامه ، اسطوره آفرینش ، سیاوش، اغریرث، انتقام.