سعید جعفرزاده - دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
حسین یاداور - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
حسین کوهستانی عین الدین - مدیرگروه ترویج وتوسعه روستایی
عادل دباغ محمدی نسب - استاد دانشگاه تبریز

جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه بهره برداران شبکه آبیاری و زهکشی دشت گلفرج شهرستان جلفا با ۱۴۱۷ نفر بهره بردار می باشد که از طریق فرمول کوکران محاسبه شده و از طریق نمونه گیری طبقه ای و انتساب متناسب تعداد ۳۰۲ بهره بردار انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این مرحله پرسشنامه بود. به منظور محاسبه پایایی آن ۳۰ پرسشنامه تکمیل شده و مقدار آلفای کرونباخ ۸۴/۰ بدست آمد که نشان دهنده پایایی قابل قبول پرسشنامه بود.نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین رفتار زیست محیطی کشاورزان با سابقه کشاورزی، تعداد اعضای خانوار، میزان اراضی آبی، میزان درآمد کشاورزی، نگرش، همگرایی، کنترل رفتاری ادراک شده و قصد و نیت رابطه مثبت و معنی داری در سطح یک درصد وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد که عوامل نگرش، نیت، همگرایی و کنترل رفتاری ادراک شده حدود ۶۵ درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند.نتایج تحقیق نشان می دهد عوامل موثر بر رفتار زیست محیطی کشاورزان نیت، نگرش زیست محیطی، کنترل رفتاری درک شده و همگرایی می باشد. لذا فراهم کردن شرایط و امکانات تاثیرگذار بررفتار از قبیل تهیه و تدوین بسته های آموزشی محیط زیستی جهت توانمندسازی کشاورزان، ساخت برنامه های تلویزیونی برای آشنایی با معضلات زیست محیطی، تدوین سیاست های حمایتی مرتبط با حفاظت از محیط زیست، واگذاری اختیارات به جوامع محلی از طریق ایجاد و تقویت سازمانها و نهادهای محلی فعال در زمینه کشاورزی و محیط زیست موجب بهبود مشارکت کشاورزان در مورد موضوعات و مسائل زیست محیطی گردیده و می تواند بستر مناسب تری را برای انجام رفتار زیست محیطی کشاورزان فراهم نماید.

رفتار زیست محیطی, کشاورزان, نگرش زیست محیطی, کنترل رفتاری, کشاورزی پایدار