محمدجواد زالی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی دانشگاه گیلان
حمید دویستی - دانش آموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی دانشگاه گیلان
محمدکریم معتمد - دانشیار ترویج و آموزش کشاورزی و عضو هیئت علمی گروه توسعه روستایی دانشگ

با توجه به ناکارآمدی نظام خرده دهقانی، برای ایجاد تحرک و پویایی در بخش کشاورزی، بخش تعاونی ابزار مناسبی برای بهبود وضعیت کشاورزی خواهد بود. تعاونیهای تولید روستایی از طریق افزایش روحیه همکاری و مشارکت بین اعضای خود سبب استفاده بهینه از نهادههای تولید میگردند. این تحقیق در سال 8811انجام گرفت. از نوع توصیفی و علی– مقایسهای است و به بررسی نقش تعاونیهای تولید روستایی در عملکرد تولید برنج و کاهش خسارت ناشی از کم آبی اینمحصول در استان گیلان میپردازد. پرسشنامه ابزار اصلی جمعآوری اطلاعات این تحقیق است و جامعه آماری آن شامل شالیکارانی است که طبق اطلاعات سازمانجهاد کشاورزی استان گیلان در سال 8811 با کمبود آب برای مزارع برنج خود مواجه بودند. تعداد 052 نفر از این شالیکاران با استفاده از روش نمونهگیری طبقهایتصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. 822 نفر از این افراد عضو تعاونیهای تولید روستایی و 852 نفر از آنها غیر عضو بودند. به منظور تعیین نقش شرکتهای تعاونی، عملکرد تولید برنج در سال 8811 سالی که شالیکاران وضعیت مناسبی از لحاظ مقدار آب کشاورزی داشتند با سال زراعی 11 سالی که شالیکاران با کم آبی و خشکسالی مواجه بودند برای هر دو گروه نمونه آماری ذکر شده مورد مقایسه قرار گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزارSPSSانجام شد و از آزمون منویتنی و کایاسکوئر برای مقایسه دو گروه استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد شالیکاران عضو تعاونی نسبت به شالیکاران غیر عضو، در هر دو سال موردمقایسه تولید بیشتری داشتهاند. همچنین مشخص گردید در سالی که منطقه با کمبود آب مواجه بوده بین میزان خسارت عملکرد تولید برنج شالیکاران عضو و غیرعضو اختلاف معنیداری از لحاظ آماری وجود داشته است و افراد عضو تعاونی، خسارت کمتری را متحمل گردیدند. در این رابطه مشخص گردید اختلاف معنی-داری بین شالیکاران عضو تعاونی تولید نسبت به شالیکاران غیر عضو در مشارکت در استفاده از نهادهها و شرکت در کلاسهای ویژه آموزشی که در خصوص پدیده کم آبی توسط شرکتهای تعاونی اجرا گردید وجود داشته است که این امر در عملکرد و کاهش خسارت ناشی از خشکسالی موثر بوده است

تعاونیهای تولید، عملکرد، کم آبی، مشارکت، گیلان