عطیه سادات پورسجادی - کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبایی/ آموزش و پرورش، بیرجند، ایران.
سعید رضایی - دانشیار، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
عسگر علیمحمدی - استادیار، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

در سالهای متمادی ، انواع مختلفی از اختلالات رشدی در کودکان یافت شده است که اختلال طیف اتیسم یکی از آنهاست . کودکان با اختلال طیف اتیسم اغلب دارای اختلالات حرکتی هستند که می تواند به شکل اختلال هماهنگی حرکتی درشت و ظریف ، کلیشه حرکتی ، اختلال راه رفتن ، اختلال وضعیت و تعادل، یا دیسپراکسی باشد. تحقیقات نشان داده است که تمرینات حرکتی درشت می تواند به بهبود مهارت های حرکتی کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم کمک کند. لذا، این مطالعه ، با هدف طراحی و تدوین یک بسته پروتکل درمانی تمرینات حرکتی درشت برای کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم انجام شد. بطوری که ،این پروتکل بر اساس شواهد موجود و نظر متخصصان طراحی شده است . این پژوهش به صورت کیفی انجام شد . در این مطالعه ، بسته پروتکل درمانی مدنظر، با توجه به کتب مهارت آموزی کودکان اتیسم و کم توانی ذهنی ۴-۶ سال و آمادگی ، تدوین شد. جهت طراحی و تدوین برنامه ی توانبخشی مهارتهای حرکتی درشت ، ابتدا پیشینه علمی توسط پژوهشگر مورد مطالعه قرارگرفت . سپس محتوای برنامه ی توانبخشی مهارتهای حرکتی درشت توسط چند تن از اساتید و متخصصان این حوزه مورد بررسی و بازبینی قرار گرفت . جهت بررسی اعتبار سنجی برنامه تدوین شده شاخص های روایی محتوایی CVR)، (CVI استفاده شدند. در این پژوهش ، تدوین و اعتباریابی بسته آموزشی به انجام رسید. با مشخص شدن اهداف، محتوای مناسب برای هر توانمندی تهیه و در نهایت پس از اعمال نظر متخصصان، بسته درمانی تمرینات حرکتی درشت تدوین گردید . میزان شاخص روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR) برای تمامی هدفها در پروتکل درمانی بالا بود. این بسته درمانی در قالب نه جلسه چهل وپنج دقیقه ای تدوین شد. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که تدوین بسته پروتکل درمانی تمرینات حرکتی درشت برای کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم می تواند یک روش موثر برای بهبود مهارت های حرکتی این کودکان باشد. این پروتکل می تواند به متخصصان کمک کند تا برنامه های درمانی موثرتری برای این کودکان طراحی کنند و کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشند.

اختلال طیف اتیسم ، بسته پروتکل درمانی ، کودکان، تمرینات حرکتی درشت .