نسبت خیال و والا در زیباشناسی کانت

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فلسفی، دوره: 18، شماره: 46
  • کد COI اختصاصی: JR_PHILO-18-46_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 68
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هادی سالاری

دانشجوی دکتری، گروه فلسفه هنر، دانشگاه بوعلی سینا ، همدان، ایران

علی سلمانی

دانشیار، گروه فلسفه هنر، دانشگاه بوعلی سینا ، همدان، ایران

چکیده

مفهوم والا دارای سابقه­ طولانی است که معمولا به یونان باز می ­گردد؛ اما برخی اندیشمندان و فیلسوفان دوران جدید چالشی به وجود آوردند که والا را ذیل مباحث زیباشناسی قرار دهند. کانت نیز ناظر به فلسفه­ خود والا را ذیل مباحث زیباشناسی مورد بحث قرار می­ دهد. در بحث والا خیال از اهمیت ویژه­ای برخوردار است و برای فهم آن در فلسفه کانت می ­بایست به پیشینه آن توجه کرد؛ پیشینه ­ای که نشان می ­دهد در اندیشه کانت خیال بحث پیچیده ­ای است. در نقد نخست خیال در مشارکت فاهمه و حس عمل می­ کند و نتیجه آن در تفاسیر رایج سبب معرفت و عینیت در فلسفه کانت می ­گردد ؛ اما خیال در نقد قوه حکم عملکردی آزاد دارد و در حکم ذوقی در هماهنگی آزاد با فاهمه است؛ اما در والا خیال در نسبت با عقل قرار دارد. در اینجا احساس والا به احساس اخلاقی شباهت دارد؛ از این منظر سبب آشکار شدن وحدتی می ­شود که انسان را در یک تعین کلی نشان می ­دهد و از این جهت طبیعت چونان نمایش امر فوق محسوس فهمیده می­ شود.

کلیدواژه ها

والا, خیال, عقل, حکم تاملی, ایده

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.