ایلناز رهبر - استادیار دانشکده عمران، معماری و هنر
مهتاب بهرنگ - کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه غیر دولتی خاتم

پژوهش حاضر به تحلیل پرتره های فریدا کالو و آفرین ساجدی، از دیدگاه اروین یالوم و نظریه ی تنهایی اگزیستانسیال او پرداخته می شود. در پرتره های هر دو نقاش که با محوریت زنان است، عناصر و سمبل های مشترکی مشاهده می شود که حس رنج و تنهایی را به بیننده انتقال می دهند. مساله ی پژوهش، یافتن شباهت ها و تفاوت های آثار فریدا و آفرین، و هم چنین تطابق آن با مولفه های تنهایی اگزیستانسیالیسم است. برای دست یابی به این نتیجه، 14 تصویر از نقاشی های این دو هنرمند مورد بررسی قرار گرفت. یالوم در رویکرد خود به سه نوع تنهایی، بین فردی، درون فردی و تنهایی بنیادین (اگزیستانسیال) اشاره کرده است. تنهایی وجودی یا اگزیستانسیال که چارچوب نظری این پژوهش را تبیین می کند ریشه در هستی انسان دارد، انسان یگانه موجودی است که از تنهایی خود آگاه است. او تنها به این دنیا قدم می گذارد و تنها این دنیا را ترک می کند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در پرتره های فریدا و آفرین، فرم و ساختار جهان واقعی حفظ شده است، اما با آن بازی شده است، بازی آگاهانه در پشت وفاداری ظاهری به واقعیت، نظام رمزگان واقعیت به تصویر کشیده شده، مبهم شده و رسوا می شود، به نوعی معنا گرایی نیز در آثار آن ها رسوا می شود، پوچی عیان می شود و تنهایی وجودی و رنج آن قد علم می کند. آگاهی از مرگ و آگاهی از تنها بودن در این سرنوشت، علاوه بر شرایط محیطی، زنان آثار را رنجور و غمگین ساخته است. پژوهش حاضر بر اساس هدف بنیادی، و از نظر ماهیت و روش کیفی و توصیفی-تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات به شیوه ی کتابخانه ای بوده است.

تنهایی اگزیستانسیال، اروین یالوم، فریدا کالو، آفرین ساجدی، پرتره نگاری