پهنه بندی خطر سیلاب شهری با استفاده از تحلیل شبکه ی (ANP) و منطق فازی مطالعه موردی: شهر مراغه

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های بوم شناسی شهری، دوره: 15، شماره: 0
  • کد COI اختصاصی: JR_GRUP-15-0_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 133
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ابراهیم سامی

عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

مریم عبادی

کارشناس ارشد شهرسازی، دانشگاه ارومیه

چکیده

رشد روز افزون جمعیت و توسعه شهرها در حاشیه رودخانه ها، در حریم مسیل ها و مسدود شدن آن ها به ایجاد مناطق مستعدی برای سیلاب و افزایش خسارات ناشی از آن شده است. هدف از این تحقیق پهنه بندی خطر سیلاب در شهر مراغه می باشد که برای این منظور از لایه های اطلاعاتی شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، فاصله از رودخانه، کاربری زمین، تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی استفاده شده است. وزن دهی لایه ها به روش تحلیل شبکه (ANP) با استفاده از نرم افزار سوپردسیژن انجام شد. با توجه به ضرایب به دست آمده در مدل ANP عامل آبراهه با ضریب ۷۵۰۰/۰ بیشترین ارزش و عامل کاربری اراضی با ضریب ۰۸۹۵/۰ کمترین ارزش را برای ایجاد سیل به خود اختصاص داد و سپس تمامی لایه ها در محیط GIS فازی سازی شده و در نهایت با وزن دار کردن لایه ها و تلفیق آن ها به روش گاما، نقشه ی نهایی پهنه بندی سیلاب تهیه گردید. نتایج نشان می دهد، پهنه های با خطر سیل گیری خیلی زیاد با مساحت ۱۲۶/۳ هکتار به ترتیب در نواحی ۱، ۲ و ۳ و پهنه های با خطر سیل گیری کم در حاشیه شهر با مساحت ۵۹۸/۱۳ هکتار در نواحی ۵ و ۷ واقع گردیده اند. نتایج حاصل از تلفیق مدل های ANP و Fuzzy ، حاکی از کارایی بالای آن ها در تعیین مناطق با ریسک بالای سیلاب می باشد و ضرورت دارد در فرایند برنامه ریزی و آمایش به ویژه ارزیابی خطر این سطوح پهنه بندی شده مدنظر قرار گرفته شود.

کلیدواژه ها

پهنه بندی, خطر سیلاب, شهر مراغه, ANP, Fuzzy

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.