مهسا فلاحی - دانش آموخته دکتری شهرسازی دانشگاه تهران

مفهوم تاب آوری شهری ، یکی از مفاهیم نسبتا جدید در عرصه برنامه ریزی شهری بوده که کاربرد آن در این بستر شاهد رشد روزافزونی است . باوجود تعاریف مختلف و متنوع، این مفهوم در اکثریت این تعاریف هدف اصلی را در ارتقا میزان انطباقپذیری نواحی شهری در برابر وقوع تغییرات مختلف تعریف کرده و چارچوب مفهومی خود را بر اساس یافتن راهی برای برونرفت از شرایط آسیب پذیری در اثر وقوع تغییرات و بحرانهای ناخواسته تعریف کرده است . اهمیت این مفهوم امروزه تا جاییست که و بسیاری از صاحب نظران آن را به عنوان یکی از رویکردهای نوین برای برنامه ریزی شهری دانسته اند و مباحث و مناظرات حول آن را عاملی در جهت تغییر طریقه تفکر، فرضیات پایه ای و معیار شکست و موفقیت اقدامات برنامه ریزان قلمداد کرده اند. در این راستا نیاز است تا علاوه بر شناسایی دلالت ها و منطق نوآورانه مفهوم تاب آوری برای برنامه ریزی شهری ، چارچوب و گستره مفهومی آن به گونه ای ملموستر مختلف برای برنامه ریزی شهری بازتعریف گردد. در این مقاله سعی خواهد شد از طریق تحلیل محتوای متون و ادبیات نظری موجود حول موضوع، نحوه ورود و تکامل مفهوم تاب آوری شهری و دیدگاه های متقدم تا متاخر حول کاربرد آن در برنامه ریزی شهری مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان با شناخت فرصت ها و ظرفیت های موجود در این چارچوب مفهومی ، از آن در جریان فرایند برنامه ریزی شهری بهره جست . در این راستا نیز با توجه به متاخرترین نوع کاربرد این مفهوم در بستر برنامه ریزی شهری ، در نهایت محورهای اصلی ناشی از این کاربرد برای استفاده در جریان تهیه طرح های توسعه شهری مطرح شده است .

تاب آوری شهری ، فرایند برنامه ریزی شهری ، انطباق پذیری ، تاب آوری تکاملی ، رویکرد محتوایی