سمانه باستان عالم - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، موسسه آموزش عالی ارم شیراز، ایران
عبدالحسین ظریفیان مهر - دکتری شهرسازی دا نشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

مقدمه و بیان مسئله : حضور در جامعه از نیازهای اساسی انسان است و انسان همواره به دنبال مکانهایی در فضاهای شهری است تا بتواند به نیاز خود پاسخ دهد، فضاهایی که انسان بتواند در آن به گفت و گو، دیدار و برقراری تعاملات اجتماعی بپردازد. خیابانهای شهری از مهم ترین فضاهای شهری هستند که با عملکرد اجتماعی خود، بیشترین تاثیر را در شکل گیری فعالیت های روزمره، خاطرات، تجربه ها و عواطف و احساسات انسان دارند. در دهه های اخیر عملکرد اجتماعی خیابانها کمرنگ شده است و طراحان و مدیران شهری فقط به عملکرد ترافیکی و فیزیکی خیابانها توجه می کنند. بنابراین ، امروزه خیابانها تبدیل به مسیری صرفا برای تردد، رسیدن به مقصد و رفع نیازهای ضروری گشته و مردم با خیابانها بیگانه شده اند. امروزه با توجه به پیامدهای منفی کاهش حیات جمعی خیابانها، طراحان و مدیران شهری به دنبال بازگرداندن نقش اجتماعی خیابانها هستند.اهداف پژوهش : در این پژوهش با بررسی نمونه های موفق اجرا شده خیابانهای حضورپذیر در ایران، به دنبال یافتن عوامل مهم و تاثیرگذار در طراحی خیابانهایی هستیم که در ارتقاء کیفیت حضورپذیری نقش موثری داشته اند.روش پژوهش : در راستای دستیابی به هدف پژوهش از شیوه مطالعه توصیفی - تحلیلی استفاده شده است . ابزار جمع آوری دادهها مطالعات کتابخانه ای -اسنادی می باشد. روش تجزیه و تحلیل دادهها نیز کیفی است .نتیجه گیری : از بررسی تجارب حضورپذیری در ایران در زمینه باز طراحی خیابانها می توان دریافت مهم ترین ارکان ارتقاء کیفیت حضورپذیری عبارت است از: پیاده محور کردن خیابانها، حفظ و احیای هویت تاریخی خیابان، استفاده از سبک های معماری سنتی ، تمرکز کاربری های تجاری و فرهنگی ، بهبود منظر شهری ، ایجاد امنیت و سرزندگی ، وجود فعالیت ها و کاربری های جاذب جمعیت .

خیابانها، کیفیت حضورپذیری ، تجارب، ایران