پژوهشی بر تزئینات چوبی خانه فروغ الملک در شیراز

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: سومین کنفرانس بین المللی معماری،عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب
  • کد COI اختصاصی: ICACU03_1382
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 293
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

خاطره سروش قلاتی

دانش آموخته صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان

قباد کیانمهر

عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

خانه های قاجاری کهن شیراز به دلیل برخورداری از ویژگی های خاص معماری ، تاریخی و فرهنگی و هنری به عنوان میراثی ارزشمند و به جای مانده از نیاکان ما به شمار می رود این خانه ها تزییناتی دارند که ریشه در فرهنگ و هویت ایرانی ما دارند و حفظ و نگهداری آن،از اهمیت قابل توجهی برخوردار است . خانه فروغ الملک از خانه های معروف قاجاری می باشد . در عمارت این خانه مجموعه تزئیناتی وجود دارد که منبع غنی از نقوش تزیینی اند. این تزئینات شامل آینه کاری ، کاشی کاری معقلی ، ستونهای چوبی ، نقاشی رنگ روغن روی سقف ، گچبری ، تزئینات چوبی درها و ارسی ها، حجاری ازارههای سنگی در حیاط می شود.به کارگیری تزئینات چوب ی ، همواره جایگاه ویژهای در معماری سنتی و بومی ایرانی داشته و این پژوهش به بررسی آثار تزیینی چوبی بکار رفته در این بنا پرداخته است . خانه فروغ الملک یکی از ابنیه هایی است که تحلیل بصری بر روی آن انجام نشده و لذا شیوه هنری آن کمتر مورد بررسی بوده است . این پژوهش بر اساس طرح سوالاتی نظیر اینکه در خانه فروغ الملک چه نقوشی چوبی بیشتر بکار رفته است ؟ تنوع و گوناگونی در تکنیک و اجرای مصنوعات چوبی از قبیل سر در پنجرهها و شیشه های رنگی و گره چینی به کار رفته در خانه فروغ الملک از لحاظ شکل و اجرا چگونه است ؟ و فرضیه های اولیه مبتنی بر استفاده از شیوه معرق روی چوب و پنجرههایی ارسی و ... است ، همچنین تنوع نقوش گیاهی چشم گیری در خانه دیده می شود. اهداف پژوهش شامل : بررسی و تحلیل نقوش تزئینی چوبی و مشخص کردن بستر پیدایش برخی نقوشمی باشد. این پژوهش به شیوه تحلیلی توصیفی صورت گرفته و گردآوری اطلاعات از طریق عکس برداری و تحقیق میدان ی و کتابخانه ای انجام گرفته است . استفاده از چوب به عنوان ابزاری جهت تحکیم بنا و زیباسازی از طریق آمیختن نقش و نگار بر روی مصنوعات چوبی از جمله در و پنجرهها و سرستون های خانه جلوه بسیار مطبوعی به این اثر هنری داده است .نتیجه اینکه در این بنا از نقوش گیاهی و هندسی استفاده شده واستفاده از شیوه قواربری ،که هنری است تکامل یافته از هنر زیبای گره چینی و از نقوشی با خطوط گردان و منحنی در خانه فروغ الملک استفاده شده است . ارسی ساری ها، شیشه های رنگی ، سرستونهای مقرنس کار شده با چوب، معرق کاری روی دربها. نقوش هندسی و اسلیمی در پنجرهها که با چوب کار شده و ... تزیین کرده است

کلیدواژه ها

عمارت فروغ الملک ، اواخر قاجار، نقوش تزیینی ، چوبی ، ارسی ، شیراز

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.