ندا گلزاری دهنو - دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
آزاده شاهراغی - دانشیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
فرح حبیب - استاد گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

نما یکی از موثرترین عناصر تاثیرگذار بر ادراک بصری است و از در کنار هم قرار گرفتن نمای ساختمانهای مختلف ، سیمای کالبدی و منظر شهرها شکل میگیرند. منظر شهر عینیت قابل ادراک و فضای مورد ادراک ما از واقعیت موجود شهر پیرامون مان است . شهرها با منظر خود در معرض قضاوت ناظران قرار می گیرند. اما مساله مهم در این میان ،نحوه درک و خوانش منظر شهری از سوی مردم و کاربران فضاست . ادراک فرایندی هدفمند است که به فرهنگ نگرش و ارزش حاکم بر تفکر ادراک کننده بستگی دارد و بر طبق نظریه گشتالت ، مغز انسان برای درک موضوعات پیچیده ای که از اجزای گوناگون تشکیل شده اند، این روش را در پیش می گیرد که تمام اجزاء را در قالب یک موضوع واحد جمع بندی می کند و یک درک کلی از آن موضوع حاصل می کند. هدف از پژوهش حاضر کاربرد نظریه گشتالت در طراحی نمای ساختمانها و تاثیر آن بر کیفیت بصری ادراک شهروندان از منظر شهری می باشد. مطالعه حاضر از نوع پژوهش های کاربردی و در حیطه پژوهش های کیفی می باشد. شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای بوده و از پژوهش های میدانی بهره گیری شده است . در این تحقیق از میان نمای ساختمانهای منطقه ۶ تهران، ۱۰نمونه بصورت گزینشی انتخاب و مورد تحلیل و تجزیه قرار گرفتند و در ساختار بصری نمای هر کدام از نمونه ها بر اساس اصول گشتالت ، بصورت گرافیکی توسط نگارندگان مشخص شدند. نتایج این پژوهش نشان می دهد از آنجائیکه نحوه سازماندهی ادراک انسان براساس طرح، شکل و زمینه می باشد، در نمای ساختمانها که منظر شهر را شکل می دهند بکارگیری اصول گشتالت در طراحی ، فرآیند ادراک توسط شهروندان شکل گرفته و با بالا بردن پراگنانس قویتر ،کیفیت ساختار بصری بهبود یابد.

ادراک بصری ، گشتالت ادراک، منظر شهری ، نما ،مسکونی