واکاوی کارکرد هنری و زیباشناختی تصاویر کتاب های هدیه آسمانی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی، دوره: 5، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_TARMF-5-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 257
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن علی شربتدار

دکتری ، زبان و ادبیات عرب، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر واکاوی کارکرد هنری و زیباشناختی تصاویر کتاب های هدیه آسمانی (از پایه دوم تا ششم ابتدایی) است. در این راستا، و با روش توصیفی- تحلیلی، تحلیل های دقیقی از ارتباط تصاویر هنری با قالب های نگرش فرهنگ اسلامی در کتب ابتدایی ارائه شده است. به عبارت دیگر، سوال پژوهش حاضر این است که آیا تصاویر کتاب های درسی هدیه آسمانی توانسته است محتواهای دینی را در قالب زیباشناسی و جنبه های هنری برای دانش آموزان به گونه ای بیان کند که تاثیرگذاری واقعی را در جان و فهم آنها داشته باشد؟ در پاسخ به این سوال، ماهیت تصاویر هنری، کارکرد زیباشناختی انواع تصاویر در بیان محتوای دینی کتب درسی شامل: تصاویر مجازی یا ذهنی، تصاویر زبانی (عینی یا واقعی یا دیداری)، تصاویر بافتی، تصاویر تقابلی، تصاویر تشخیصی، تصاویر ابداعی و تازه، تصاویر متناسب با متون شعری و موسیقی واژگان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که تصاویر زنده و ریتمیک متون اسلامی شاهدی بر این واقعیت است که مولفان و نویسندگان متون اسلامی با هنرمندی الهام بخش و هدفمندی، این متون را ساخته و پرداخته اند که در گستره همه زمان ها و مکان ها قابلیت هدایت گری و روشنی بخشی برای انسان ها را دارد. در این متون تصاویر جزئی و مفرد در کنار تصاویر بافتی آن قرار دارند، به طوری که نظام روابط بیانی، تصویری و فکری آنها در تصاویر هنری آن به طور روشن و آشکار خود را می نمایاند. کارکرد استفاده از این تصاویر هنری برای توضیح، تبیین، تاکید و رسایی معانی و اندیشه هایی است که با بافت های جزئی و کلی جملات ارتباط کامل یافته و تصاویر این اندیشه ها و معانی آن را می توان از خلال روابط منسجم جملات مشاهده نمود. در نهایت باید گفت متون اسلامی کتاب های درسی شامل تصاویر هنری نمونه عالی زیباشناختی نظمی، ساختی، ادبی، زبانشناختی و تصویرگری است.

کلیدواژه ها

زیبایی شناسی, تصاویر هنری, کتاب های درسی, کتاب هدیه آسمانی, مقطع ابتدایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.