جستاری بر شناخت ویژگی های ساختاری معماری مسکن روستایی شهرستان گرگان (مطالعه موردی؛ روستای شاهکوه سفلی)
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های علوم جغرافیایی ، معماری و شهرسازی، دوره: 5، شماره: 46
- کد COI اختصاصی: JR_GAU-5-46_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 26
نویسندگان
گروه معماری، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آبادکتول، ایران
باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
دانش آموخته کارشناسی ارشد، مهندسی معماری، موسسه غیرانتفاعی میرداماد، گرگان، ایران
چکیده
تامل پیرامون مسکن و خانه متناظر با مفهوم سکونت کردن در مکانی خاص است. سکونت کردن مفهومی فراتر از رفع نیاز دارد و گویای برقراری پیوندی معنادار میان انسان، عناصر مکان، فضا و محیط است؛ طوری که حتی می توان شکل گیری تمدن انسانی را از زمان مسکن گزیدن انسان دانست، زیرا مسکن گزیدن مستلزم ارتباط میان انسان و مکان است. معماری بومی هر منطقه، پیشینه معماری و سابقه تاریخی آن را بیان می کند و درصورت شناسایی و معرفی این اطلاعات ارزشمند به همگان، می تواند زمینه ای برای مرتفع ساختن بسیاری از نیازهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و توسعه سکونتگاه ها به مناطق دیگر باشد. معماری روستایی ایران به لحاظ ماهیت کارکردی و پاسخگویی به نیازهای انسانی، فعالیت های مردمی، عناصر تولیدی و محیط زیست، مجموعه ای همگن از ارتباطات و کارکردها و نﻘش چند عملکردی فضاهای آن می باشد. روستای شاهکوه نیز از این قاعده مستثنی نیست و کلیت آن متشکل از مجموعه اجزایی است که با رابطه ای منطﻘی بین مجموعه فعالیت ها، رفتارها و کالبد روستا به گونه ای انسجام یافته ادراک می شوند. کالبد شاهکوه طی فرایندی ارگانیک براساس تعامل بین عوامل طبیعی و انسانی شکل گرفته و تکامل یافته است. بافت و مسکن روستای شاهکوه متاثر ازاین فرایند و توسط معماران بومی شکل گرفته است. بر این اساس هدف اصلی پژوهش کیفی، شناسایی و ترسیم چهارچوبی الگومدار برای تحلیل معماری بومی روستای شاهکوه است به گونه ای که بتواند با بررسی عوامل مداخله گر در پدید آمدن بافت و معماری روستایی مورد مطالعه، الگوهای رویداد و الگوهای فضایی شکل دهنده ی آن را شناسایی و رابطه ی بین آنها را تبیین کند. مسئله ی پژوهش، نحوه ی ارتباط میان الگوهای فضایی با عوامل مداخله گر در شکل گیری بافت و معماری روستای شاهکوه، و نیز نحوه ی بروز آنها در ساختار کالبدی روستاست. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، در بستری از مشاهدات میدانی، بررسی های عینی و کروکی های تحلیلی و نیز انجام مصاحبه ی عمیق باهدف شناسایی الگوهای تشکیل دهنده ی روستای هدف انجام پذیرفته است که در نهایت منتج به عوامل ذیل گردید که در شکل گیری بافت و معماری روستایی مورد مطالعه موثرند: اول، تاثیر بوم طبیعی و مصنوعی در بافت. دوم، فرهنگ اجتماعی حاکم بر روستا. سوم، عوامل جغرافیایی و اقلیمی موثر در شکل گیری بافت. چهارم، نقش سنت سکونت حاکم در منطقه. که بدون توجه به هر یک از موارد فوق شکل گیری بافت و معماری روستا امکان پذیر نخواهد بود.کلیدواژه ها
روستا، مسکن روستایی، معماری روستایی، بافت روستایی، روستای شاهکو سفلی.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.