سمیرا ساسانی فر - دانش آموخته دکتری جنگلداری ، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه ارومیه ، ارومیه ، ایران.
نسیم محمدی قاضی جهانی - دانشجوی کارشناسی مهندسی طبیعت ، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه ارومیه ، ارومیه ، ایران
زهرا محمدی راد - دانشجوی دکتری، علوم و مهندس ی مرتع، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه محقق اردب یلی ، اردب یل ، ایران

این پژوهش با هدف بررسی اثر تیمارهای مختلف بر شکست خواب بذر گونه اسپند (Peganum harmala L) در مراتع شهرستان ارومیه صورت پذیرفت . برای انجام این پژوهش بذر گونه اسپند از مراتع شهرستان ارومیه جمع آوری و بعد از انتقال به آزمایشگاه در شش دسته تقسیم بندی شد که هر کدام دارای ۵ تکرار بودند. برای هر کدام یکی از تیمارها اعمال شد. تیمارهای مورد استفاده برای شکستن خواب بذر شامل آبجوش ۱۰ دقیقه ای ، آبجوش ۵ دقیقه ای ، نگهداری به مدت ۱ هفته در یخچال، نگهداری به مدت ۱ هفته در فریزر، نگهداری تیمار در محیط بدون انجام هیچگونه تیمار روی بذور (شاهد) بودند. اقدامات لازم انجام شد و ظهور حدود ۲ میلی متر ریشه چه از بذر به عنوان معیار جوانه زنی در نظر گرفته شد. تعداد بذرهای جوانه زده هر روز به صورت تجمعی یادداشت و شاخص های درصد جوانه زنی ، سرعت و زمان جوانه زنی محاسبه شد. نتایج نشان داد که اعمال تیمارهای آبجوش به مدت ده و پنج دقیقه نسبت به تیمارهای دیگر سرعت جوانه زنی و درصد جوانه زنی را به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش می دهند که البته اعمال تیمار آبجوش در مدت ده دقیقه بیشترین تاثیر را بر سرعت و درصد جوانه زنی می گذارد. میانگین زمان جوانه زنی بذور گونه اسپند در تیمار شاهد بالاترین زمان را به خود اختصاص می دهد. بنابراین برای شکستن خواب بذر و جوانه زنی گونه اسپند اعمال تیمارهایی به خصوص تیمار آبجوش بهترین گزینه برای کاهش زمان جوانه زنی و افزایش درصد آن و هم اینطور گاهش میانگین جوانه زنی بهترین گزینه خواهد بود.

جوانه زنی ، بذردهی ، تجزیه واریانس ، مراتع شهر ارومیه .