مدل سازی پیشرو و وارون داده ژئوفیزیکی مقاومت ویژه الکتریکی سطح زمین لغزش با مش غیرساختاری، مطالعه موردی: آزادراه تهران - شمال
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی، دوره: 8، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JRAG-8-3_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 42
نویسندگان
دانشکده مهندسی معدن، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
دانشکده مهندسی معدن، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
دانشکده مهندسی معدن، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
دانشکده مهندسی معدن، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
بررسی های ژئوالکتریک یکی از روش های رایج تصویربرداری ژئوفیزیک زیرسطحی است که بینش قابل توجهی در مورد خواص الکتریکی اهداف مورد تجسس ارائه می دهد. در این پژوهش سعی شده است با بکارگیری مش غیرساختاری، نواحی با توپوگرافی خشن و شدید و همچنین ساختاری های الکتریکی با هندسه پیچیده را مورد بررسی قرار داد. یک روش رایج در بررسی های ژئوفیزیکی کم عمق، توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی (ERT) برای تعیین وضعیت لایه های زمین از نظر خواص الکتریکی و متعاقبا نمایش سطح زمین لغزش احتمالی است. از یک برنامه توسعه یافته به نام ResIPy استفاده شد تا توپوگرافی سطح را با استفاده از مش مثلثی مبتنی بر الگوریتم های اجزای محدود برای حل مسائل پیشرو و وارون ژئوالکتریکی بازیابی نمود. در ابتدا، یک زمین لغزش مصنوعی شبیه سازی الکتریکی شد که استفاده از مش غیرساختاری تا حدودی منجر به شناسایی دقیق تر سازندهای زمین شناسی نسبت به مش ساختاری با المان مستطیلی گردید؛ همچنین زمان اجرای الگوریتم با مش جدید به حافظه کمتری نیاز داشت. سپس داده های میدانی از یک محدوده زمین لغزش مستعد در حدود ۱۰کیلومتری شمال غرب استان تهران (محدوده کیلومتر دوم جاده تهران- شمال) با استفاده از ۳۱ سونداژ الکتریکی بر روی چهار پروفیل ERT به فاصله ۲۰ متر در امتداد سطح لغزشی بررسی شد. سطح مورد تجسس بسیار لغزش پذیر است زیرا مربوط به منطقه ای با مقاومت ویژه الکتریکی پایین و متشکل از مصالح ناهمگن (آبرفت و توف) بود. بر روی محدوده زمین لغزش، سه لایه با تباین مقاومت ویژه الکتریکی بارز قابل تفکیک است. لایه سطحی متشکل از مواد ناهمگن با گستره مقاومت ویژه الکتریکی ۳۰ تا ۱۰۰ اهم متر است و در بخش هایی تا ۲۰۰ اهم متر مرتبط با نواحی خرد شده آبرفت - توف قابل رویت است. این لایه تا عمق ۱۵ تا ۲۰ متر در مقاطع دیده می شود. لایه ای با مقاومت کمتر از ۴۰ اهم متر هم به عنوان لایه آبرفتی و کنگلومرایی قابل مشاهده است. در اعماق بیشتر لایه ای وجود دارد که شامل سنگ های مقاومت بالای توف البرز می باشد.کلیدواژه ها
توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی, مش غیرساختاری, زمین لغزشاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.