تحلیل و نقد سندی - دلالی روایت شان صدور تسبیحات حضرت فاطمه(س) در منابع عامه

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، دوره: 17، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_QHS-17-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 228
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید عمران موسوی گرمارودی

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآنی، دانشکده علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران.

محمد جواد توکلی خانیکی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران.

چکیده

تسبیحات حضرت فاطمه­ زهرا(س) همواره مورد توجه و اهتمام مسلمانان بوده و از شهرت والایی برخوردار است چرا که از جانب رسول خدا(ص) به حضرت فاطمه(س) اعطا شده و در صدور و کیفیت مشهور آن تردیدی وجود ندارد. نوشتار حاضر، ضمن تاکید بر اصالت و قطعیت صدور تسبیحات حضرت زهرا(س) با شیوه­ی توصیفی – تحلیلی، به تحلیل و نقد روایتی می­پردازد که در منابع حدیثی و فقهی اهل تسنن به عنوان شان صدور این تسبیحات معرفی شده است. در این پژوهش ضمن بررسی اولین منابع ناقل روایت، به نقد سندی و دلالی آن پرداخته و رویکرد دانشوران فریقین نسبت به محتوای روایت،­ مقایسه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد روایتی که منابع عامه آن را به عنوان شان صدور تسبیحات حضرت فاطمه(س) تلقی کرده­اند، اولا به دلایل و قرائن متعدد سندی، متنی و برون متنی، از اعتبار ساقط بوده و متن آن در مصادر و کتب گوناگون عامه، دستخوش جعل و تحریف قرار گرفته است. ثانیا هدف از این تحریفات، توجیه مصادره­ی مواردی چون فدک، سهم الارث حضرت فاطمه(س) از میراث مالی پیامبر(ص) و به ویژه غصب سهم خمس اهل بیت(ع) توسط حاکمان وقت بوده است. گزارش های تاریخی نشان می دهد شماری از متکلمان عامه تلاش کرده­اند با استناد به این روایت، رفتار خلفای اول و دوم نسبت به مصادره سهم خمس اهل بیت(ع) را توجیه کنند.

کلیدواژه ها

تسبیحات حضرت فاطمه(س), جعل و تحریف حدیث, غصب خمس, ابن حجر عسقلانی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.