ارزیابی روش های نمره دهی و وزن دهی ویژگی های خاک برای تعیین کیفیت آن در کاربری های مختلف
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 37، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_AREO-37-4_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 255
نویسندگان
دانشجوی دکتری گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
استادیار گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
کارشناس ارشد آبخیزداری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان
چکیده
جنگل ها نقش مهمی در پایداری زیست بوم دارند و جنگل تراشی یکی از عوامل کاهش کیفیت خاک به شمار می آید. در این پژوهش، با بهرهگیری از تحلیل های چند متغیره، شاخص کیفیت خاک در سه کاربری جنگل، مرتع و زراعی در منطقه سی دشت استان گیلان ارزیابی شد. ۲۰ نمونه خاک مرکب از هر کاربری و از دو عمق ۱۰-۰ و۲۰-۱۰ سانتی متر برداشت شد. شاخص تجمعی وزنی کیفیت خاک با استفاده از آنالیز تجزیه به مولفه های اصلی و دو گروه (۱) مجموعه داده حداقل (MDS۱) و (۲) مجموعه داده حداقل تصحیح شده (MDS۲)، محاسبه شد. هم چنین، دو روش وزن دهی (واریانس و سهم هر ویژگی) و نمرهدهی (خطی و غیرخطی) مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از نظر شاخص کیفیت خاک، تفاوت بین کاربری های اراضی توسط MDS۲در روش نمره دهی غیرخطی بهتر از روش خطی نمایان میشود، بهطوری که میانگین شاخص کیفیت خاک در کاربری جنگل و مرتع بیشتر از کاربری زراعی بود. شاخص کیفیت خاک با روش وزن دهی واریانس و نمره دهی غیرخطی در MDS۲ (SQIW۲-MDS۲-NLS) دارای بالاترین میزان شاخص حساسیت (۳/۱۴) بود. مجموعه داده حداقل تصحیح شده ( MDS۲) که شامل ویژگی های سیلت، میانگین وزنی قطر خاکدانه، واکنش خاک، کلسیم کربنات معادل و فسفر قابل دسترس بود، با دارا بودن راندمان ۸۰% در مقایسه با مجموعه داده حداقل (MDS۱) از کارآیی بالاتری برخوردار بود. اولویت دهی شاخص های کیفیت خاک نشان داد که شاخص کیفیت خاک با روش وزن دهی واریانس و نمره دهی غیرخطی در MDS۲ (SQIW۲-MDS۲-NLS) اولین رتبه را داشت و این شاخص تغییر در شیوه های مدیریتی و وضعیت کلی خاک را بهتر نشان داده و مناسب ترین روش در ارزیابی اثر جنگل تراشی بر کیفیت خاک در منطقه مورد مطالعه بود.کلیدواژه ها
شاخص های کیفیت خاک, تغییر کاربری اراضی, مجموعه داده حداقل تصحیح شده, جنگل تراشیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.