معناشناسی احکام محکمات در قرآن کریم
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه کتاب قیم، دوره: 13، شماره: 29
- کد COI اختصاصی: JR_KGY-13-29_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 40
نویسندگان
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
چکیده
نخستین آیه سوره هود بر احکام عام یا همان محکم بودن تمام آیات قرآن کریم دلالت میکند درحالیکه آیه هفتم از سوره آل عمران بر احکام خاص یا همان محکم بودن برخی از آیات دلالت می کند. برخی مفسران برای حل این تناقض ظاهری، بر معناشناسی «احکام» تمرکز کرده اند و راه حل هایی مبتنی بر چند معنایی «احکام» ارائه کرده اند که از شواهد و دلایل کافی برخوردار نیست. این پژوهش با بهره گیری از تاثیر معناشناختی اصطلاحات قرآنیای که در آیات مختلف، همنشین مفهوم «احکام» شدهاند، به معناشناسی این مفهوم پرداخته و پاسخی جدید برای حل این تناقض ارائه داده است. معناشناسی «احکام» نشان میدهد که محکمات، آیاتی هستند که از تطبیق بر مصادیق باطل و نامناسب بازداشته شدهاند و احکام عام وصفی برای جمیع آیات از منظری تنزیلی است که با اشراف خدای حکیم بر نزول تدریجی آیات در موقعیتهای مقتضی و مناسب محقق گردیده است. با دورشدن از هنگامه تنزیل و از دست رفتن برخی قرائن، وجه افتراق آیات متشابه که موضوعاتی مشابه و احکامی متنافی دارند، فراموش میشود و خطر تاویل باطل یا همان تطبیق نادرست آنها بر مصادیق غیرتنزیلی و جدید بروز میکند. آیه هفتم از سوره آل عمران از منظری تاویلی به مجموعه آیات قرآن مینگرد و از این منظر تنها احکام آن دسته از آیات استمرار مییابد که مشابهی نداشته و برای همیشه از تطبیق بر مصادیق باطل بازداشته شدهاند.کلیدواژه ها
تاویل, تفصیل, تنزیل, فرقان, محکمات, متشابهاتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.