کاربردشناسی اصطلاح «جمع قرآن» در روایات سده نخست هجری
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه کتاب قیم، دوره: 13، شماره: 29
- کد COI اختصاصی: JR_KGY-13-29_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 26
نویسندگان
دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد
استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد
دانشیارگروه آموزش الهیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان
چکیده
شناخت مفهوم دقیق و علمی اصطلاح «جمع قرآن» در سده نخست هجری، یکی از موضوعاتی است که با وجود گستردگی مطالعات تاریخ قرآن، همچنان نیازمند واکاوی و بررسی است. این اصطلاح در یک بازه زمانی پس از رحلت رسول اکرم(ص) برای اقدامی درباره قرآن کریم، توسط امام علی(ع) و ابوبکر و عمر به کار رفته است. بیشک، اقدام ایشان در جمع قرآن کریم، یکسان نبوده و مساله تفاوت این دو مصحف تا قرن پنجم هجری، همچنان محل منازعات کلامی و مذهبی بین شیعه و اهل سنت بوده است. شناسائی دقیق مفهوم جمع قرآن در سده نخست هجری در متون حدیثی، راهگشا و تعیینکننده مسیر صحیح برای مطالعات تاریخ قرآن است. در این پژوهش تلاش میشود با روش کاربردشناسی که روشی علمی و اطمینان آور در تعیین مدلول واژگان است، مدلول اصطلاح جمع قرآن در سده نخست هجری تبیین گردد. مولفههای کاربردشناسی به ویژه، شخصیت عمر بن خطاب و امام علی(ع)، نشانگر تفاوت نگرش ایشان درباره تجانس وحی با سنت نبوی یا عدم تجانس آن است. این تفاوت در نگرش، در نهایت، به تفاوت در ماهیت جمعی که از قرآن صورت گرفته، منجر شده است.کلیدواژه ها
جمع قرآن, تجانس, کاربردشناسی, تجرید القرآن, حجیت سنت نبویاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.