مقایسه نظام تولید گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum L.) و پیاز (Allium cepa L.) از نظر شاخص های انرژی، اقتصادی و پتانسیل انتشار گازهای گلخانه ای (مطالعه موردی شهرستان های استان البرز)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم گیاهان زراعی ایران، دوره: 54، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJFCS-54-4_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 173
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صادق نصیرپور

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، ایران

محمدرضا جهانسوز

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، ایران.

حسین مقدم

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، ایران.

آرش محمدزاده

بخش تحقیقات خدمات فنی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران.

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی شاخص های انرژی، اقتصادی و میزان انتشار گازهای گلخانه ای در نظام تولید دو محصول گوجه­ فرنگی و پیاز در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در استان البرز انجام شد. اطلاعات مورد نیاز این تحقیق از طریق مصاحبه با کشاورزان و تکمیل پرسش­نامه به دست آمد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بیشترین انرژی ورودی، خروجی و انرژی خالص در پیاز به­ ترتیب به میزان ۸/۲۱۳۲۴، ۱۰۵۶۰۰ و ۳/۲۴۲۷۵ مگاژول در هکتار در شهرستان ساوجبلاغ به دست آمد. در گوجه­ فرنگی نیز بالاترین انرژی ورودی، خروجی و خالص به ­ترتیب ۸/۷۳۷۹۹، ۵۶۰۰۰ و ۴/۱۳۴۹۵- مگاژول در هکتار بود (در گوجه ­فرنگی به دلیل بیشتر­بودن انرژی ورودی نسبت به انرژی خروجی، انرژی خالص به صورت منفی می باشد). بالاترین کارایی مصرف انرژی در پیاز و گوجه ­فرنگی به­ ترتیب ۴/۱ و ۳۲/۱ به دست آمد. در مقایسه بهره وری انرژی مشاهده شد که بالاترین مقدار در پیاز ۸۲/۰ و در گوجه ­فرنگی ۹۹/۰ کیلوگرم بر مگاژول بود. در بین ورودی های مختلف در نظام تولید این دو محصول گازوییل، کود شیمیایی نیتروژن، کود دامی، آب آبیاری، بنزین و نیروی انسانی بیشترین سهم را در انرژی ورودی داشتند. پیاز و گوجه ­فرنگی به­ترتیب با تولید ۸/۳۰۶۵ و ۴/۳۰۴۵ کیلوگرم CO۲ در هکتار در انتشار گازهای گلخانه ای نقش داشتند. بررسی شاخص های اقتصادی نیز نشان داد که پیاز با درآمد خالص ۷/۹۶۰۸ دلار در هکتار نسبت به گوجه ­فرنگی با درآمد خالص ۳/۴۸۴۰ دلار در هر هکتار درآمد بیشتری ایجاد کرده است. با توجه به نتایج به­دست­آمده می توان با اصلاح روش های تولید همانند استفاده از روش های نوین آبیاری و همچنین جایگزینی کودهای دامی و زیستی با کودهای شیمیایی باعث کاهش میزان انرژی ورودی و انتشار گازهای گلخانه ای شد و بدین­ترتیب شرایط لازم جهت استقرار یک کشاورزی پایدارتر را فراهم کرد.

کلیدواژه ها

ارزش ناخالص تولید, انرژی تجدیدپذیر, انرژی مستقیم, دی اکسید کربن, سود خالص

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.