شورش تیمور بختیار علیه شاه و پیامدهای امنیتی آن در ایلام

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخ انتظامی، دوره: 8، شماره: 31
  • کد COI اختصاصی: JR_HIRJRL-8-31_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 52
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرشته جهانی

دانش آموخته دکتری تخصصی تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه پیام نور تهران

سید محمد طاهری مقدم

استادیار گروه تاریخ دانشگاه ایلام

چکیده

تیمور بختیار پس از برکناری از ریاست ساواک، به مخالفت با محمدرضاشاه برخاست و پایگاهی در عراق برای مبارزه مسلحانه ایجاد کرد و تلاش کرد مردم نواحی غربی ایران را جذب تشکیلات خود نماید. هدف این تحقیق این است که نقش مردم ایلام را به عنوان یکی از نخستین گروه هایی که در اواخر دهه ۴۰ هجری شمسی به مبارزه مسلحانه با رژیم پهلوی پرداختند تبیین کند. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که دلایل و پیامدهای امنیتی گرایش گروه هایی از مردم ایلام به تیمور بختیار چه بود؟ یافته های پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد منتشر نشده ساواک انجام گرفته، حاکی از آن است که افزایش آگاهی مردم ایلام از شرایط کشور از طریق مراوده با شهرهای نجف و کربلا و نیز ظلم و تعدی ساواک و نیروهای امنیتی رژیم پهلوی در ایلام، بستر را برای مقابله با رژیم آماده کرده بود. در زمان شورش بختیار علیه شاه، مردم ایلام که خود توان سازمان دهی و تجهیز نیرو نداشتند تلاش کردند از فرصت پیش آمده بهره گرفته و به مقابله با رژیم پهلوی مبادرت ورزند؛ اما با توجه به این که شورش بختیار از بن مایه های نظری و مذهبی و سایر مولفه های یک جنبش سیاسی و اجتماعی تهی بود، پس از اقدامات اندک چریکی و ناامن کردن مرزها، در نهایت با قتل او در مرداد سال ۱۳۴۹ تشکیلات وی نیز متلاشی شد. ولی از نظر امنیتی، ساواک فضای خشونت آمیزی در منطقه ایجاد کرد و بسیاری از مردم ایلام که به وی پیوسته بودند، دستگیر، زندانی و برخی نیز اعدام شدند.کلید واژه ها:

کلیدواژه ها

تیمور بختیار, شورش, عراق, امنیت, ایلام

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.