جعفر آقازاده - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه محقق اردبیلی

منازعه و جدال مستبدین و مشروطه­خواهان با به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی شاه و مقاومت مجاهدین و مشروطه خواهان تبریز در برابر وی وارد مرحله جنگ نظامی شد. هواداران نظام استبدادی ازجمله اقبال السلطنه ماکویی به رهبری محمدعلی شاه به جنگ تنها پایگاه مشروطیت ایران در تبریز شتافتند تا حکومت استبدادی را در سراسر ایران برقرار کنند. قتل و غارتگری و ایجاد رعب و وحشت از مهم ترین حربه های قشون ماکو در جنگ با آزادی خواهان بود. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که اردوی ماکو چه نقشی در جنگ های تبریز ایفا نمود و عملکرد آنان چه نتایجی در پی داشت؟ در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و اسنادی، عملکرد قشون ماکو در جنگ با مجاهدان تبریز در دوره استبداد صغیر مورد بررسی قرار گیرد. یافته ها نشان می دهد که مستبدین امید زیادی به پیروزی و موفقیت قشون ماکو، که از مهم ترین نیروهای دولتی حاضر در تبریز بود، داشتند اما آنان در برابر تاکتیک های جنگی مجاهدان تبریز کاری از پیش نبرده و شکست خوردند و عقب نشینی آن ها، باعث تضعیف روحیه و قدرت جنگی مستبدین حاضر در تبریز شد.

اقبال السلطنه ماکویی, استبداد صغیر, قشون ماکو, مجاهدان تبریز, مستبدین