رضا کاویانی - کارمند رسمی شهرداری شیراز،کارشناسی ارشد شهرسازی، شیراز
وحید زارعی - کارمند رسمی شهرداری شیراز،دانشج وی کارشناسی ارشد شهرسازی ،شیراز

مطابق مواد ۳، ۸ و ۹ لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی برای اجرای برنامه های عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۷/۱۱/۱۳۵۸ شهرداری برای اجرای طرح ها عمرانی خود در املاک و اراضی که در مالکیت خصوصی افراد قرار دارد می بایست ابتدائا رضایت مالک یا مالکان آن را جلب نموده و سپس با تملک ملک ، اقدام به اجرای طرح نماید و چنانچه جهت جلب رضایت مالک مانعی از جمله استنکاف وی ، اختلاف در مالکیت و غیره وجود داشته باشد و همچنین در مواردی که اجرای طرح فوریت دارد و فوریت آن نیز به تصویب وزیر دستگاه اجرایی رسیده است ، شهرداری می تواند بدون رضایت مالک ، ملک مورد نظر را جهت اجرای طرح به مالکیت خود درآورد. از این رو در خصوص ماهیت عقد یا ایقاعی بودن، آیا تملکات شهرداری تابع و مبتنی بر حقوق خصوصی است ؟ یا به صورت یک طرفه و قاهرانه بر شهروندان تحمیل می شود؟ همچنین مبنای تملکات قاهرانه شهرداری یا قرارداد تحمیلی این نهاد چیست ؟ و مطابق چه شرایطی شهرداری می تواند نسبت به تملک اراضی اشخاص اقدام نماید؟در این مقاله ضمن پاسخگویی به سوالات مطرح شده، تملک اراضی طرح تقاطع غیر همسطح رودکی در شهر شیراز و تطبیق یافته های مقاله نیز بررسی می گردد. ورود به بحث منوط به شناسایی مفهوم مالکیت و شناخت نهاد شهرداری می باشد و مبانی تملک اراضی توسط شهرداری و ماهیت حقوقی این تملکات و بررسی اختلاف نظر حقوق دانان مورد مطالعه قرار گرفته است .

تملیک ، تملک ، شهرداری ، ماهیت حقوق، اراضی