مرجان واحدی - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.
همایون مرادنژادی - دانشیار گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
عماد سلامت - دانشجوی دکتری آموزش کشاورزی دانشگاه رامین اهواز، ملاثانی، ایران.

تنبلی اجتماعی، کاهش بازده افراد، کارکنان و سازمان ها را به دنبال دارد. این موضوع در تعاونی ها که ساختار آن ها، نیازمند همیاری و کار گروهی هستند، بیش از هر سازمان دیگری خود را نشان می دهد. این پژوهش با هدف واکاوی عوامل اثرگذار بر تنبلی اجتماعی در بین مدیران تعاونی های خدماتی روستایی استان ایلام و با بهره گیری از روش شناسی توصیفی-همبستگی انجام شده است. از بین ۱۴۳ نفر از مدیران تعاونی های روستایی، حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان ۱۰۳ نفر برآورد گردید که این افراد با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ی محقق ساخته می باشد که روایی آن با نظر ۳ نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه ایلام به تایید رسید. پایایی آن نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (۹۱/۲) مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گردید. یافته ها نشان داد که رابطه متغیرهای وجدان کاری، خود مداری، نارضایتی شغلی، نبود انگیزه پیشرفت و تعهد شغلی با تنبلی اجتماعی معنادار است. تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که ۴ متغیر نبود انگیزه پیشرفت، تعهد شغلی، وجدان کاری و نارضایتی شغلی در مجموع ۵۳/۱ درصد از تغییرات متغیر وابسته تنبلی اجتماعی را تبیین کرده اند. پیشنهاد می شود با هدف افزایش بهره وری مالی و رضایتمندی اعضاء و مدیران تعاونی ها برای کار و تلاش بیشتر، فرصت های کارآفرینانه جدید برای فعالیت تعاونی های روستایی شناسایی شده و همچنین موضوع ورود تعاونی ها به عرصه های نوین دارای مزیت نسبی در استان و افزایش جذابیت شغلی تعاونی های روستایی در دستور کار قرار گیرد.

تعاونی های خدماتی, روستا, مدیر, تنبلی اجتماعی