سارا کریمی - دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ، گروه بهداشت حرفه ای
احسان ا... حبیبی - دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گروه بهداشت حرفه ای
بهرام سلیمانی - دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گروه آمار زیستی
لیلا تاجیک - دانشگاه علوم پزشکی لرستان، گروه بهداشت حرفه ای

مقدمه: ارگونومی دانشی است با ماهیت چند رشته ایی که به تطابق نیازهای انسان و محیط کار و زندگی، همچنین مساعد ساختن ابزارو محیط کار با شرایط فیزیکی انسان می پردازد. میتوان گفت عامل استرس زا یا زیانبار زمانی بوجود می آید که نیازمندیهای شغلی از توانمندیهای فردی فراتر رود. با توجه به اینکه پیشرفتهایی در زمینه صنعت و استفاده از دستگاههای خودکارصورت گرفته ، باز هم بهره گیری از نیروی جسمانی انسان در مشاغل مختلف انجام میگیرداما با تعیین ظرفیتهای فردی می توان کارها را مطابق با توان کارگر پیشنهاد نمود . از اینرو سنجش ظرفیت کار فیزیکی یکی از مباحث موجود در دانش ارگونومی میباشد. موادوروشها: نوع مطالعه مقطعی (cross-sectional) و از نوع توصیفی-تحلیلی بوده. نمونه هابه تعداد 35 نفراز میان دانشجویان مرد سنین 30-20 سال بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند . دراین تحقیق با استفاده ازدوچرخه ارگومتراز افراد تست گرفته شدونهایتابا داشتن سختی نهایی و ضربان قلب واز طریق نموگرام آستراند میزان VO2max بر حسب lit/min بدست آمد و با استفاده از فرمول بینک میزان ظرفیت انجام کارفیزیکی (PWC) محاسبه گردید. نتایج:پس از تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار آماری SPSS نتایج تحقیق نشان داد میانگین وزن افراد 70/87 کیلوگرم، میانگین قد 173/74 سانتی متر، میانگین ضربان قلب 161 ضربه دردقیقه ، میانگین 23/6BMI ، میانگین ظرفیت انجام کارفیزیکی 5/45 کیلوکالری بر دقیقه و،میانگین ظرفیت هوازی 3/15(VO2max) لیتر بر دقیقه بوده است. برای تعیین رابطه بین پارامترهای مختلف قد و وزن، وزن و VO2 ، VO2(ml/kg/min) و VO2 (lit/min) ، وزن و pwc ازضریب همبستگی پیرسون استفاده شد که در تمام مواردنتایج معنی داربود (0.001>p). بحث : در این مطالعه با توجه به PWC بدست آمده مشخص گردید که کارمحوله به این افراد در مدت زمان 8 ساعت کار روزانه نباید به بیش از 5/45kcal/min انرژی نیاز داشته باشد . ضریب همبستگی پیرسون میان پارامترهای مختلف (قد، وزن، ظرفیت انجام کارفیزیکی،ظرفیت هوازی) بیانگر همبستگی مثبت بین تمام شاخصها بود . تقسیم بندی نمونه های مورد بررسی در گروههای کاری مختلف نشان داد که بیشتر افراد قا در به انجام کارهای سبک در یک شیفت کاری 8 ساعته بودند (57/1 درصد). مقایسه متوسط توانایی افراد ورزشکار و غیر ورزشکار توسط آزمون آماری paired- t-test اختلاف معنی داری را میان متوسط ظرفیت انجام کار این دو گرو ه نشان داد (0.009=p)، این امر بیانگر این است که ورزش بر توانایی فیزیکی افراد تاثیر گذار است و باعث افزایش ظرفیت فیزیکی انجام کار در افراد می شود.

ارگونومی، ظرفیت انجام کارفیزیکی ،(Pwc )، نموگرام آستراند، دوچرخه ارگومتر،ظرفیت هوازی (VO2max)