نرگس شکری - استادیار گروه زمین شناسی نفت و حوضه های رسوبی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهوا ز
اکبر حیدری - استادیار گروه زمین شناسی نفت و حوضه های رسوبی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهوا ز
محدثه حسینی لقا - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی نفت، گروه زمین شناسی نفت و حوضه های رسوبی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمراناهوا ز

میدان نفتی چهاربیشه از میدان های نفتی ایران است که در جنوب غربی استان کهگیلویه و بویراحمد، حدفاصل این استان و استان های فارس و بوشهر قرار دارد. سازند آسماری در یکی از چاههای میدان نفتی مذکور مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. سازند آسماری یکی از سازندهای حوضه رسوبی زاگرس در شمال غرب ایران، و سنگ مخزن مهم هیدروکربوری محسوب می گردد. برش الگوی این سازند در تنگ گل ترش در کوه آسماری توسط ریچاردسون (Richardson, ۱۹۲۴) توصیف شده است. به لحاظ گسترش، سازند آسماری به گونه ای است که در لرستان، خوزستان و فارس دیده می شود (آقانباتی، ۱۳۸۳). برای اولین بار سن سازند آسماری در برش الگو به سه بخش زیرین، میانی و بالایی تقسیم شد. در این تقسیم بندی، قسمت زیرین به سن الیگوسن، قسمت میانی به سن آکی تانین و قسمت بالایی به سن بوردیگالین تشخیص داده شد. سازند آسماری در چاه مورد مطالعه، متشکل از سنگ آهک، سنگ آهک دولومیتی، دولومیت، شیل و انیدریت می باشد. مرز زیرین سازند آسماری با سازند پابده از نوع پیوسته و تدریجی، و مرز بالایی آن با سازند گچساران از نوع پیوسته می باشد. سازند آسماری در چاه مورد مطالعه ۴۲۴ متر ضخامت داشته و تعداد ۱۲۰ مقطع نازک حاصل از مغزه و خرده های حفاری به دست آمده از چاه با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. ز یست چینه نگاری سازند اسماری توسط افراد مختلفی از جمله (Wynd, ۱۹۶۵)، Ehrenberg et al. ۲۰۰۷، Rahmani et al., ۲۰۰۹، Laursen et al. ۲۰۰۹ انجام شده است. در این مطالعه، بر اساس حضور و پراکندگی مجموعه فرامینیفرهای کف زی شاخص، چهار تجمع شناسایی شد که موید سن الیگوسن (روپلین-شاتین) تا میوسن پیشین (اکیتانین-بوردیگالین) برای سازند آسماری در چاه مورد مطالعه می باشد. از فرامینیفرهای کف زی ثبت شده در مقاطع نازک می توان به Borelis melo melo، melo curdica Borelis، Miogypsina sp.، Elphidium sp.، Archaias hensoni،Heterostegina spp.، Eulepidina dilatata ،Meandropsina spp., ، Nummulites spp. اشاره کرد. زونهای زیستی شناسایی شده در این چاه بر اساس Laursen et al. (۲۰۰۹) و Van Bochem et al. (۲۰۱۰) تعیین شده است. با توجه به عدم حضور فرامینیفرهای پلانکتون و حفظ شدگی متوسط فسیلهای بنتیک نشان دهنده افت سطح آب در برهه هایی در زمان ته نشست سازند آسماری است.

سازند آسماری، میدان چهاربیشه، زیست چینه نگاری، حوضه زاگرس