مریم پیرزاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
رامین گلشائی - استادیار گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
محمد مومنیان - استادیار گروه مطالعات چینی و دوزبانه، دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ، چین

مطالعات آسیب­ شناختی ذهن با رویکردی زبان­شناختی برروی دوزبانه­های مبتلا به اختلالات زبانی ناشی از بیماری آلزایمر زمینه پژوهشی بین­ رشته ­ای گسترده­ای را در سال­­های اخیر برای پژوهشگران فراهم آورده است. با این حال، علیرغم وجود این واقعیت که زوال زبان یکی از علائم غالب بیماری آلزایمر است اختلالات زبانی در دوزبانه ها در ارتباط با بیماری آلزایمر به صورت کافی مورد بررسی تجربی واقع نشده است. این پژوهش آزمون محور با هدف بررسی چگونگی تاثیر نام­پریشی ناشی از بیماری آلزایمر بر روی مهارت های واژگانی- معنایی زنان دوزبانه تورکی آذربایجانی و فارسی ایرانی صورت گرفته است. به این منظور یک گروه تجربی شامل ۲۰ فرد ۵۵-۸۲ ساله که نمره آزمون کوتاه تعیین وضعیت شناختی آن ها بین ۱۹-۲۳ بود با یک گروه کنترل شامل ۲۰ فرد دچار اختلال شناختی خفیف و با نمره آزمون کوتاه تعیین وضعیت شناختی ۲۳-۳۰ از نظر سن، سن آشنایی با زبان فارسی و تحصیلات رسمی همتا شدند. تولیدات شفاهی زبان هر دو گروه به­وسیله تکلیف زبان­پریشی دوزبانه نامیدن تصاویر در دو زبان تورکی آذربایجانی و فارسی به طور جداگانه بررسی شد. مقایسه میانگین زمان واکنش به تصاویر محرک در دو زبان نشان داد که بیماری آلزایمر زبان غیرغالب (فارسی) را با شدت بیشتری نسبت به زبان غالب (تورکی آذربایجانی) دچار اختلال کرده است. نتیجه این پژوهش در راستای تایید فرضیه سه انباره در چارچوب انگاره عصب-زبان شناختی پارادی است که بیان می کند دوزبانه ها از دو زیرنظام زبانی با دستور و واژگان مستقل و جداگانه و یک نظام غیرزبانی شناختی برخوردارند.

بیماری آلزایمر, بررسی آزمون محور, تکلیف نامیدن تصویر, دوزبانه تورکی آذربایجانی و فارسی, عملکرد واژگانی- معنایی