جایگاه تشویق و تنبیه در قرآن و احادیث و رابطه آن با مشاوره

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دومین کنفرانس ملی تازه های روانشناسی تکاملی و تربیتی
  • کد COI اختصاصی: RTTCH02_0493
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 37
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا آرزومقدم

کارشناسی روانشناسی ، دانشگاه پیام نور مرکز قوچان ، خراسان رضوی ، چناران

چکیده

در دین مبین اسلام، شاخصه های ویژه ای به عنوان نشانه های تربیت دینی مطرح شده است . برخی از این شاخصه ها، معرفتی - اعتقادی و برخی دیگر عاطفی - اخلاقی و بخشی نیز رفتاری - عملکردی است . در شریعت اسلامی نیز راهکارهایی برای تحقق تربیت اسلامی معرفی شده است که یکی از آن ها تشویق و تنبیه به جا و به هنگام است که مورد تایید عقل و عقلاء نیز قرار گرفته است . مقصود از تشویق ، در این طرح پژوهشی عبارت است از پاسخ مثبت در برابر رفتار مطلوب متربی و پاداش دادن به فردی که تن به کوشش داده و روشی است نیکو در برانگیختن متربی به سوی مراتب کمال حقیقی . این فرایند پاداش دهی از منظر قرآن ممکن است به صورت تحسین و تشکر از او، ابراز مهرورزی به او، واگذاری مسئولیت به او، وعده ی پاداش و ...جلوه گر شود. مقصود از تنبیه عبارت است از پاسخ منفی در برابر رفتار نامطلوب متربی با هدف دورنمودن وی از غفلت و هلاکت . برای این روش نیز مصادیقی از جمله تغافل ، موعظه ی حسنه ، منزوی سازی ، مواجهه با نتایج اعمال و... می توان ذکر نمود. از آثار تشویق های مناسب و به جا می توان به تقویت حس امیدواری و دلگرمی در کودکان، رشد استعدادها و ایجاد مقاومت در برابر سختی ها و...اشاره کرد. برخی آثار تنبیه های مناسب نیز عبارتند از: بیدارشدن عقل ، ایجاد مصونیت ، پیشگیری از رفتارهای نامطلوب. از آنجا که افراط و تفریط در هر امری می تواند پیامد خاص خود را داشته باشد لذا در این طرح تحقیقی به بررسی مهم ترین آفات تشویق و تنبیه نابه جا نیز پرداختیم . از آفات تشویق نابه جا می توان به رشوه گیری ، پرتوقع شدن کودک، غرور و... اشاره کرد و از جمله پیامدهای تنبیه نامناسب می توان به تحقیر شخصیت ، ایجاد روحیه ی دیکتاتوری ، ایجاد کینه و حس انتقام جویی و... اشاره داشت .

کلیدواژه ها

اسلام، قرآن، احادیث ، تشویق ، تنبیه ، مشاوره، روانشناسی .

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.