نقدی کوتاه بر درون نگری دکارتی با تمرکز بر تز شفافیت

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه نقد و نظر، دوره: 28، شماره: 112
  • کد COI اختصاصی: JR_JPT-28-112_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 216
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید مصطفی حسینی

دانشجوی دکتری، گروه فلسفه ی معاصر، دانشکده ادبیات وزبان های خارجی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران (نویسنده مسئول).

محمود صوفیانی

استادیار، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

محمد اصغری

استاد، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

درون نگری روشی است برای دسترسی به محتویات ذهن، و تحقق آن نیز منوط به پذیرش تز «شفافیت ذهن» است. این تز بخشی از پارادایم فلسفه ی دکارت را برای شناخت ذهن تشکیل می دهد، و به واسطه ی ویژگی هایی مانند بی واسطگی، خطاناپذیری، حجیت اول شخص و غیره مشخص می شود. طرفداران تز شفافیت، ذهن را همچون ظرفی شفاف می دانند که همه ی محتویات آن، اعم از امور ثابت (مانند حالت های ذهنی) و غیرثابت (مانند رویدادهای ذهنی)، بالذات معلوم اند. با این حال، آزمایش های تجربی و استدلال های فلسفی حاکی از آنند که ذهن، پر از واسطه های پیدا و پنهان است، در فهم محتویات خودش دچار خطا می شود، از تاثیر عوامل بیرونی غافل است و خود را مرجع همه ی احکامش می داند و غیره. این موارد نشان می دهند که ذهن، برخلاف مدعای دکارت، برای خودش شفاف نیست. این مقاله به دنبال انکار درون نگری نیست بلکه می کوشد تا با تحلیل برخی از ویژگی های مذکور، تز شفافیت را بیازماید و از آن بدیهی زدایی کند.

کلیدواژه ها

شفافیت", دکارت", درون نگری", ", محتویات ذهن"

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.