تحلیل فقهی و حقوقی مقبوض به عقد فاسد با مداقه در آثار و احکام آن

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه تحقیقات حقوق قضایی، دوره: 4، شماره: 7
  • کد COI اختصاصی: JR_JJLR-4-7_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 102
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد مرادخانی

دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

عبداله رضائی

نویسنده مسئول - محقق و پژوهشگر

چکیده

قبض واژه و لغتی عربی بوده که در لسان شرع(قرآن و معصومین) و مقررات موضوعه و حقوق ما آمده است و منشاء احکام و آثاری در روابط حقوقی افراد می باشد که در این رابطه باید شناخت دقیق و کلی نسبت به واژه قبض داشته باشیم چراکه قبض یکی از ارکان مهم و اساسی در عقود و قراردادها بوده و نقش مهم و بسزایی را در این راستا ایفا می کند. در مقابل عقد فاسد عقد صحیح قرار دارد. قانون مدنی از عقد فاسد تعریفی نکرده است و فقط در ماده ۱۶۵ قانون مدنی به بیع فاسد اشاره کرده، و بیان داشته که بیع فاسد اثری در تملک ندارد و همچنین در ماده ۳۶۶ قانون مدنی هم در این خصوص مقرر داشته که «هرگاه کسی به بیع فاسد مالی را قبض کند باید آن را به صاحبش رد کند و اگر تلف یا ناقص شود ضامن عین و منافع آن خواهد بود» اثرقبض در عقود معاوضی و غیر معاوضی فاسد با یکدیگر متفاوت است و در هر کدام ملاک و مبنای خاصی را داریم. ملاک و مبنای خاص بحث ما در عقود معاوضی فاسد به قاعده فقهی معروفی به نام «کل عقود یضمن بصحیحه یضمن بفاسده» یا «ما یضمن بصحیحه یضن بفاسده» بر می گردد. و همچنین ملاک و مبنای بحث ما در عقود غیر معاوضی فاسد به قاعده « مالا یضمن بصحیحه لا یضمن بفاسده» بر می گردد. در این پژوهش قصد داریم به تحلیل فقهی و حقوقی مقبوض به عقد فاسد با مداقه در آثار و احکام آن بپردازیم.

کلیدواژه ها

قبض، عقد فاسد، عقد صحیح، فقه امامیه، مقبوض به عقد فاسد، عقد باطل، صحت عقد، اثر عقد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.