بازکاوی تطبیقی معانی حروف مقطعه در اندیشه مستشرقان و مفسران فریقین با تاکید بر دیدگاه "مقام معظم رهبری"

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: نشریه قرآن پژوهی خاورشناسان، دوره: 18، شماره: 35
  • کد COI اختصاصی: JR_QKH-18-35_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 58
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدمحمدرضا حسینی نیا

دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایران

مرتضی خلیلی زاده

دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه ایلام، ایران

علی اصغر شعاعی

استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

ماهیت مجهول حروف مقطعه قرآن دست بشر را از رسیدن به معانی حقیقی این حروف کوتاه کرده است؛ ازاین رو فرضیه و دیدگاه های متعددی درباه معانی آنها مطرح شده است. در این میان مستشرقان با ارائه فرضیاتی که برگرفته از مبانی و پیش فرض های آنان در شناخت قرآن است که قرآن را از منشا غیروحیانی می دانند، دیدگاه ایشان به نسبت دیدگاه و فرضیه های مفسران فریقین بررسی می شود و با تطبیق دیدگاه مستشرقان و مفسران فریقین تا حدودی با معانی این حروف آشنا می شویم. روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی  با رویکرد تطبیقی است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دیدگاه مستشرقان درباه علامت اختصاری بودن این حروف برای صاحبان مصاحف، نظریه اقتباس از آیین یهود و علامت اختصاری برای بسمله با دیدگاه مفسران فریقین ناهمخوانی دارد. این امر نشان می دهد که ادله مستشرقان درباه معانی این حروف غیرمستند است. از موارد تشابه دیدگاه مستشرقان درباه معانی این حروف با مفسران فریقین نیز می توان به ارتباط معنوی این حروف با محتوای آیات، بیان رمزآلود این حروف، و ارتباط این حروف با واژه کتاب که از اندیشه های مشترک درباه معانی حروف مقطعه میان مفسران فریقین و مستشرقان است. مستشرقان به پنج دیدگاه کلی و مفسران نیز به یازده دیدگاه در این باب اشاره کرده اند که نمی توان معنای جامعی از این دیدگاه ها کسب کرد. در اندیشه رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) نیز ارتباط رمزگونه ای بین این حروف و قرآن کریم وجود دارد؛ زیرا در غالب آیات بعد از این حروف، سخن از قرآن به میان آمده است. دیدگاه اصلی معظم له درباه این حروف نشان دهنده این است که این حروف معجره هنری قرآن هستند و دلالت بر عظمت مصدر و منشا قرآن کریم دارند.

کلیدواژه ها

حروف مقطعه قرآن, معانی آیات, مفسران فریقین, مقام معظم رهبری, مستشرقان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.