بررسی انتقادی اصلاح واژه «اترک» در سوره دخان توسط جیمز بلمی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: نشریه قرآن پژوهی خاورشناسان، دوره: 18، شماره: 35
  • کد COI اختصاصی: JR_QKH-18-35_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 371
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه ناصرمعدلی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده اصول الدین تهران، ایران (نویسنده مسئول)

مجید معارف

استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران، ایران

چکیده

مستشرقان بسیاری در دوره های متفاوت به بررسی قرآن از جنبه های مختلف پرداخته اند. ازجمله مواردی که قدمت زیادی هم ندارد و در دوره معاصر به بیان و بررسی آن پرداخته شده است، تغییر و جایگزینی برخی واژه های قرآن به دلیل وقوع خطا و اشتباه، البته از منظر آنان، در مصحف عثمانی است. جیمز اندرو بلمی طلایه دار این نظریه است که تعدادی از واژگان قرآن (به زعم خود ۳۰ واژه)، غلط نامیده و سپس بررسی و نقد کرده است و پس از آن، به فرض خود اصلاح کرده است. یکی از آن موارد، واژه «اترک» در آیه ۲۴ سوره دخان است که براساس ادعای بلمی، به دلیل اشتباه کاتب، دچار تغییر و تصحیف شده است و صحیح آن (به زعم وی)، واژه «انزل» بوده است که باید تصحیح و در قرآن جایگزین شود! مبنای نظریه بلمی بر این است که کتابت قرآن بر تواتر شفاهی متن قرآن تقدم دارد و کتابت حاکم است و برای این ادعا، هیچ سند و سابقه تاریخی ارائه نمی کند. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، به نقد دیدگاه بلمی پرداخته شده است و در انتها صحیح بودن واژه قرآنی «اترک» و اشتباه بلمی در تصور وقوع خطا در متن قرآن و مبنای حاکمیت کتابت بر قرائت شفاهی آن، رد و خلاف آن اثبات می شود.

کلیدواژه ها

تصحیف قرآن, اصلاح واژگان قرآن, نقد متنی, اترک, انزل, رهوا, مستشرقان, جیمز بلمی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.