بررسی دو رویکرد متفاوت از مقوله ادراک حسی در فلسفه ملاصدرا و راهکاری درون ساختاری برای گریز از چالش معرفتی آن

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه آینه معرفت، دوره: 23، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_SCJA-23-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 59
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هانیه کوهی

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران (نویسنده مسئول)

چکیده

مسئله ادراک حسی در فلسفه ملاصدرا به گونه ای سامان یافته است که زمینه تفسیر دوگانه ایده آلیستی و رئالیستی را از آن ممکن می کند. طبق رویکرد نخست از ادراک حسی با برتری و اولویت ذهن و تصورات حاصل از آن نسبت به تعینات جهان خارج، بستر تفسیر ایده آلیستی در نظام معرفتی صدرایی ایجاد می شود و بر اساس رویکرد دوم وحدتی بین انسان و جهان خارج برقرار می شود که حائلی میان انسان و عالم نخواهد بود. لازمه رویکرد دوم ایجاد فاصله از مبانی ایده آلیسم ذهنی است. این در حالی است که بر اساس رویکرد اول امکان خروج از ایده آلیسم عینی با پیچیدگی بیشتری رو به رو می شود. در پژوهش حاضر تلاش بر این است که به شیوه توصیفی- تحلیلی بستر شکل گیری این دو رویکرد بررسی شود و لوازم متفاوت هر دو رویکرد مورد واکاوی قرار گیرد. به همین منظور، با تمسک به راه کاری درون ساختاری، همچون اعتباری بودن تمایز میان عالم عین و عالم ذهن، عدم ارتباط چالش های ایده آلیسم عینی با مقوله ادراک حسی در نظام صدرایی ترسیم می شود.

کلیدواژه ها

ادراک حسی, ملاصدرا, ایده آلیسم عینی, ایده آلیسم ذهنی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.