محمدرضا سلیمی سبحان ، جهانگیر حیدری ، ایرج نیکجو - پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی

نیروهای همگرا و واگرا که در تعیین چگونگی و کیفیت انسجام ملی نقش عمدهای دارند، مفاهیمی منفک از هم نیستند، بلکه متغیرهایی هستند که دارای پیوندی معکوس و متاثر از هم میباشند. این نیروها در طی تاریخ و در برهههای زمانی مختلف، تحت تاثیر مدیریت سیاسی و خاطرات سیاسی و تاریخی اقوام و حکومت های مرکزی در عرصهی فضایی جغرافیایی نمودها و بازتابهایی داشتهاند. دربرههی زمانی کنونی که جنگ قومیتها و استفاده از خرده فرهنگ ها و اقلیتهای موجود در عرصهپیرامونی ایران، فصل مهمی از تاریخ درگیریها و اختلالات را رقم زده است. حال با توجه به این واقعیت که اقوام ایرانی و بخصوص قوم کرد، از یک سو بومی این جغرافیا بوده و از ریشههای تاریخی و فرهنگی مشترک برخوردارند و از سوی دیگر با واکاوی تاریخی اندرکنشهای اقوام و حکومت مرکزی شاهد مقاطعی هستیم که تحت تاثیر سیاستهای قومی حکومت مرکزی، مداخلات خارجی، نقشآفرینی نخبگان محلی و غیره نیروی واگرایی بر همگرایی چیرگی داشته است. لذا این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که چه عواملی در برهه های تاریخی بر فرایند هم گرایی و واگرایی قوم کرد تاثیرگذار بوده است؟ به نظر میرسد عواملی همچون محتوای سیاستهای قومی، بروز خلا قدرت در مرکز، اندرکنش نخبگان ملی و محلی، بسترسازی مشارکت سیاسی اقوام و مداخلات خارجی در همگرایی و واگرایی اقوام ایرانی تاثیرگذار بودهاند.

همگرایی, واگرایی, اقوام ایرانی, سیاست های قومی, قوم کرد