اثر رانت نفت بر سرمایه اجتماعی در کشورهای عضو اوپک: رهیافت پانل آستانه ای

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره: 12، شماره: 48
  • کد COI اختصاصی: JR_IEER-12-48_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 48
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا دیرکوند

کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران.

یونس نادمی

دانشیارگروه اقتصاد، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران.

رضا معبودی

استادیارگروه اقتصاد، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران.

چکیده

نوسانات نفتی به دلیل وابستگی زیاد اقتصاد کشورهای صادرکننده نفت به درآمد حاصل از فروش نفت، می تواند بر کنش های اجتماعی افراد جامعه تاثیرگذار باشد. ازاین رو به نظر می رسد سرمایه اجتماعی به عنوان فرآیندی از نهادهای اجتماعی متاثر از رانت نفتی باشد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی تاثیر رانت نفت بر سرمایه اجتماعی در کشورهای منتخب صادر کننده نفت عضو اوپک طی دوره ۲۰۲۰-۲۰۰۹ با بهره گیری از روش پانل آستانه ای می باشد. یافته ها حاکی از آن است که: حد آستانه نسبت رانت نفتی به تولید ناخالص داخلی ۴/۳ درصد برآورد شده است. که تا قبل از این حد آستانه، نسبت رانت نفت به تولید ناخالص داخلی تاثیری مثبت و معنی دار بر سرمایه اجتماعی داشته است اما پس از عبور از این حد آستانه، نسبت رانت نفت تاثیری منفی و معنی دار بر سرمایه اجتماعی داشته است. تورم نیز تاثیر غیرخطی بر سرمایه اجتماعی داشته است. اندازه دولت نیز تاثیر معنی داری بر سرمایه اجتماعی نداشته است. با توجه نتایج برآورد و اثرات مخرب سطوح بالای رانت نفت در تخریب سرمایه اجتماعی، لازم است مسیرهای انحراف منابع نفتی به سمت رانت جویی کنترل شود. یکی از این راهها خروج رانت نفت از دست دولت و انتقال آن به مردم است زیرا تجربه مدیریت دولتی نفت نشان داده است رانت نفت به جای تخصیص بهینه، بیشتر در جهت فعالیت های مخرب رانت جویانه هزینه شده است و لذا این موهبت الهی با سوء مدیریت دولت به نفرین تبدیل شده است.

کلیدواژه ها

رانت نفت, سرمایه اجتماعی, کشورهای صادرکننده نفت عضو اوپک, پانل آستانه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.