بررسی تاثیر فشار سینه کار حفاری تونل بر روی قنات با استفاده از مدل سازی عددی (مطالعه موردی: خط دو متروی تبریز)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز، دوره: 53، شماره: 113
  • کد COI اختصاصی: JR_CEEJ-53-113_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 57
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی سلیمانی قره گل

گروه مهندسی عمران، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران

حمید چاکری

گروه مکانیک سنگ، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی سهند، تبریز

محمد تقی نسب

دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی سهند، تبریز

چکیده

با توجه به نیازهای روزافزون برای ساخت تونل ­های جدید، موضوع تقاطع تونل با سازه ­های زیرزمینی (قنات) بیشتر مورد توجه مهندسان و محققان قرار گرفته است. هنگامی که تونلی با قطر بزرگ در مجاورت سازه­ های زیرزمینی موجود (قنات) حفر شود باعث ایجاد تغییراتی در شکل، جابه ­جایی­ ها، ممان ­ها و نیروهای محوری تولید شده و تنش­ های کششی و فشاری خواهد شد. در این مقاله به منظور بررسی تاثیر فشار سینه­ کار در حفاری تونل خط دو متروی تبریز بر روی قنات ­های موجود در کیلومتراژ ۷۵۰+۳ از نرم ­افزار عددی FLAC۳D استفاده شده است. در مدل عددی فاصله تونل از قنات در دو حالت ۵/۲ و ۵ متری و نیز دو حالت با زوایای موازی (صفر درجه) و عمود (۹۰ درجه) تونل نسبت به قنات در نظر گرفته شده و به بررسی مقدار مجاز جابه­ جایی ­های قنات و تونل پرداخته شده است. به ­منظور صحت ­سنجی مدل عددی نتایج حاصل از مدل ­سازی با نتایج ابزاربندی و روابط تحلیلی مقایسه گردیده است. نتایج نشان داد که میزان اختلاف نتایج مدل عددی با نتایج ابزاربندی در حدود ۸ درصد و در مقایسه با روابط تحلیلی حدود ۳ درصد می باشد. بر اساس نتایج مدل سازی عددی با افزایش فشار میزان جابه ­جایی های اتفاق افتاده در سیستم نگهداری قنات و زمین تا ۶۰ درصد کاهش می یابد و با کاهش فشار جابه ­جایی های رخ داده زیادتر می شود. همچنین افزایش فشار سبب کاهش ۲۷ تا ۴۲ نیروی محوری به ­وجود آمده در سیستم نگهداری قنات می­گردد.

کلیدواژه ها

قنات, فشار سینه کار, نشست سطح زمین, مدل سازی عددی, FLAC۳

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.