واکاوی ساختار گروتسک در فانتزی های گوگول (مطالعه موردی شنل، دماغ)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 12، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JLCR-12-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 85
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهاره فضلی درزی

استادیار آموزش زبان و ادبیات فارسی.ایران.دانشگاه فرهنگیان.

زهره پارسیان

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه تهران

روح الله هادی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران

چکیده

طنز در فانتزی های گوگول تنها انتقاد اجتماعی نیست، بلکه نویسنده با تمهیداتی خاص سعی می کند نوعی وحشت و در پاره ای مواقع خشم و اعجاب را نیز به خواننده القاء کند که آثارش را به گروتسک سوق می دهد. این مقاله میکوشد به تمهیدات گوگول برای رسیدن به این خصیصه در دو اثر دماغ و شنل با رویکرد تحلیلیتوصیفی و با روش استنادی بپردازد و نشان دهد گوگول با زیاده روی و اغراق در واقعیت و روی آوردن به فانتزی و پست مدرن آن را به سمت و سوی گروتسک کشانده است. او هم در عناصر داستان، هم در روش اجرا و پردازش سبک اثر و هم در محتوا به گروتسک روی آورده است. در بخش عناصر داستان با کمک تعلیق ( شخصیت، مکان وماجرا ) ، شخصیتپردازی، فضاسازی و حال و هوا به آن رسیده و در شیوه اجرا، فانتزی و رویکردهای پستمدرن را برگزیده تا با استحاله اشیا و اجزای بدن، شخصیتی اغراق گونه به آن ها بدهد و با ایجاد توهم در مخاطب، بستری برای روی آوردن به پایان باز و در نتیجه بلاتکلیفی وهم آور خواننده ایجاد کند. مرز میان واقعیت و فانتزی را در ذهن مخاطب در هم شکسته و در نهایت با عدم قطعیت، استحاله بدنی، ترس و خشم یا اعجاب را بر طنز برتری داده است. در این میان لحن طنز و عادی جلوه دادن حوادث بعد دیگری از گروتسک زبانی ایجاد میکند.در حقیقت نویسنده با تغییر بافت واقعی به فانتزی و نیز روی آوردن به محتوای ترسناک، در ضمن عملی خنده دار و شگفت انگیز و خلاف عرف، زمینه ترسناکی در دل وجدان بیدار آدمی افکنده تا مجموعه تمهیدات گروتسکی خود را کامل کند.

کلیدواژه ها

گوگول, گروتسک, ادبیات روس, فانتزی, پستمدرن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.