پویا سهرابی نور - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
محمد علی ابوطالبیان - دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
جواد حمزه ئی - دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا

به منظور بررسی تاثیر تلقیح با قارچ مایکوریزا و شیوه مصرف کود سولفات روی بر تعدادی از شاخص های فیزیولوژیکی رشد، کارایی مصرف آب و عملکرد دانه سویا آزمایشی در شرایط تنش رطوبتی انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. عوامل آزمایش عبارت بودند از تنش رطوبتی در سه سطح آبیاری پس از ۶۰ ،۹۰ و ۱۲۰ میلی‎متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس (A)؛ شیوه مصرف کود سولفات روی با سه روش محلول پاشی، مصرف خاکی و عدم مصرف کود و قارچ مایکوریزا (Funneliformis mosseae) در دو سطح کاربرد و عدم کاربرد. نتایج نشان داد در تمام سطوح تنش رطوبت، تلقیح با مایکوریزا موجب افزایش شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، کارآیی مصرف آب و عملکرد دانه گردید. کاربرد مایکوریزا تحت شرایط محلول‎پاشی سولفات روی، بیشینه شاخص سطح برگ، بیشینه سرعت رشد محصول و کارایی مصرف آب را به ترتیب ۶۹ ، ۹۸ و ۱۱۲ درصد افزایش داد. در این پژوهش بیشترین درصد همزیستی مایکوریزایی در تیمارهای تنش متوسط رطوبت و محلول‎ پاشی سولفات روی به ترتیب ۶۴ و ۵۹ درصد به دست آمد. نتایج نشان داد محلول ‎پاشی سولفات روی در شرایط تنش شدید رطوبت، عملکرد دانه را ۶۸ درصد افزایش داد و به ۱۱۰۰ کیلوگرم در هکتار رسانید. به طورکلی تلقیح با مایکوریزا و محلول پاشی روی تحت شرایط تنش رطوبتی عوامل مهمی در بهبود شاخص های فیزیولوژیکی رشد، کارایی مصرف آب و عملکرد سویا هستند.

درصد همزیستی, سرعت رشد, شاخص سطح برگ, عملکرد دانه, ماده خشک کل