شناسایی و بررسی گیاهان نشانگر معدنی در منطقه کانی سازی چلپو (شمال کاشمر)

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: دوفصلنامه یافته های نوین زمین شناسی کاربردی، دوره: 18، شماره: 35
  • کد COI اختصاصی: JR_NFAG-18-35_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 219
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اعظم سادات علوی نژاد

کارشناسی ارشد زمین شناسی گرایش زیست محیطی، گروه مهندسی نفت و زمین شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

سعید سعادت

گروه مهندسی نفت و زمین شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

ژئوبوتانی به عنوان یک ابزار مفید در اکتشاف مواد معدنی، امروزه در مباحث زیست محیطی و پاک سازی محیط های آلوده به فلزات و شبه فلزات کاربرد زیادی پیدا کرده است. منطقه چلپو در ۴۵ کیلومتری شمال شهرستان کاشمر (خراسان رضوی) قرار دارد. در این تحقیق، با توجه به وجود کانسار انتیموان-طلا و ویژگی های زمین شناسی و ژئوشیمی در کنار پوشش گیاهی خاص منطقه، مطالعه ژئوبوتانی گیاهان به منظور شناسایی و معرفی گیاهان نشانگر معدنی، معرفی گیاهان اندمیک و تاثیر ژئوشیمی منطقه بر متالوفیت های مهم انجام گردید. نمونه برداری در مراحل دقیق و مشخص از اندام گیاه و خاک محل ریشه گیاهان صورت گرفت. میزان عناصر در نمونه های خاک ، ریشه و اندام هوایی گیاه مورد مقایسه قرار گرفت. بر اساس نتایج تجزیه های شیمیایی، میزان آرسنیک تمامی گونه های گیاهی برداشت شده بالاتر از حد طبیعی در گیاهان است. در گونه Asperula glomerata subsp. Turcomanica بالاتر از ۲۰۰۰ میلی گرم در تن آرسنیک اندازه گیری شد. بیشتر گیاهان میزان بالاتری از حد طبیعی یک یا چند عنصر را در خود متمرکز کرده که هم به لحاظ اکتشاف مواد معدنی فلزی و هم از دیدگاه زیست محیطی بسیار حائز اهمیت است. با وجود نزدیکی نمونه های برداشت شده از نظر موقعیت مکانی، گیاهان میزان جذب بسیار متفاوتی را در هر عنصر نشان دادند. گیاه اندمیک Astragalus hekmat-safaviae با ضریب انباشت بسیار بالا آرسنیک (۹)، آنتیموان (۲۵) و مولیبدن (۵۱) را می توان به عنوان جاذب یا فراجاذب برای این سه فلز و به عنوان انباشتگر برای عناصر مس و روی (حدود ۱) معرفی کرد. گیاه Asperula glomerata subsp. Turcomanica از گیاهان بارز منطقه، برای عناصر روی و مولیبدن ضریب انباشتی حدود ۲ را نشان می دهد. گیاه .Jurinea sp که در این مطالعه برای اولین بار در منطقه مشاهده شده، ضریب انباشت و فاکتور ضریب انتقال بالاتر از یک را برای عناصر روی و مولیبدن نشان می دهد.

کلیدواژه ها

ژئوبوتانی, بیوژئوشیمی, گیاهان نشانگر, فرا جاذب, کاشمر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.