کانی شناسی و کانه زایی عناصر نادر خاکی در کمپلکس چاپدونی-پشت بادام، ایران مرکزی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: دوفصلنامه یافته های نوین زمین شناسی کاربردی، دوره: 18، شماره: 35
  • کد COI اختصاصی: JR_NFAG-18-35_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 44
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدباقر احمدخانی

گروه زمین شناسی منابع معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

محمد یزدی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

مهرداد بهزادی

گروه زمین شناسی منابع معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

خالق خشنودی

پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران

بشیر شکوه سلجوقی

سازمان انرژی اتمی ایران

چکیده

کمپلکس چاپدونی-پشت بادام در زون ساختاری ایران مرکزی و در شمال شرق استان یزد واقع شده است. منطقه مورد مطالعه از مناطق با پتانسیل بالا برای کانی سازی عناصر نادر خاکی به شمار می رود. در این پژوهش برای بررسی کانی شناسی و کانه زایی عناصر نادر خاکی، مطالعات صحرایی، کانی شناسی با میکروسکوپ نور عبوری-انعکاسی، میکروسکوپ الکترونی و روش پراش اشعه مجهول (XRD)، آنالیز شیمایی به روش ICP-MS مورد استفاده قرار گرفته است. پس از بررسی های انجام شده نتایج مطالعات، غنی شدگی عناصر نادر خاکی در منطقه را نشان می دهد. در این بین عناصر Ce با عیار میانگین ppm ۱۳۵۳ و La با عیار میانگین ppm ۷۴۵ و Y با عیار میانگین ppm ۲۵۲ از ۱۷۰ نمونه آنالیز شده از غنی شدگی بالایی برخوردار بوده و عناصر Dy-Sm-Gd-Yb-Er ناهنجاری جزئی را نشان می دهد. گنیس، گرانیت، گرانیت-گنیس، میگماتیت و شیست از مهمترین سنگ های میزبان برای کانه زایی در منطقه هستند. این سنگ ها عمدتا دگرسان و دگرگون شده هستند. متاسوماتیتی شدن سنگ میزبان از بارزترین شواهد دگرسانی برای غنی شدگی عناصر نادر خاکی است. انواع مختلفی از کانی ها در منطقه شناسایی شده است که کانی های اصلی عناصر نادر خاکی شامل باستنازیت، مونازیت و آلانیت است و کانی هایی که می-توا نند حاوی مقادیری عناصر نادر خاکی باشند شامل توریت، زیرکن، اورانوتوریت، آپاتیت، فلئوروآپاتیت و تیتانیت است. کانی های توریت و اورنوتوریت که پاراژنز با کانه زایی عناصر نادر خاکی هستند را می توان به عنوان کانی های ردیاب کانی سازی در منطقه در نظر گرفت و از روش رادیومتری گاما برای پی جویی و اکتشاف زون های کانی سازی عناصر نادر خاکی استفاده نمود.

کلیدواژه ها

عناصر نادر خاکی, کانی شناسی, کانه زایی, چاپدونی-پشت بادام

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.