تنوع ساخت فعل در گونه های فارسی کابلی، هروی و هزارگی افغانستان

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبانشناسی گویشهای ایرانی، دوره: 8، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JILL-8-2_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 78
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدامین ناصح

گروه زبان انگلیسی و زبان شناسی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

پژوهش ­های مقایسه ­ای در زمینه زبان­ها و گویش­ های ایرانی به­ دلیل «پیکره ­بنیاد» بودن آن، به­ گونه مقبولی در ایران صورت نگرفته و این موضوع انجام مطالعات تطبیقی بین گونه ­های معتبر زبان فارسی را دشوار می ­سازد. به جهت فقدان نهادهای نظارتی و حمایتی در مورد فارسی دری در افغانستان و نیز وجود جنگ ­های فرسایشی و همچنین مهاجرت های گسترده، به جایگاه زبان فارسی در آن سرزمین عنایت کافی مبذول نشده است. در غیاب چنین توجهی در آن کشور همسایه و مسلمان که پیوندهای عمیق فرهنگی با ایران دارد، ضروری می­ نماید تا زمینه مطالعات گویشی در مورد فارسی دری در دانشگاه­های ایران تقویت شود. این پژوهش از نتایج یک تحقیق میدانی در زمینه بررسی تطبیقی گویش­های مرزی ایران است. برای مزید اطمینان، آثاری که به بررسی گویش­های فارسی افغانستان پرداخته، مورد بازبینی قرار گرفته­اند. به­ علاوه پژوهشگر برای امکان مقایسه تنوعات ساخت فعل در گویش­ های کابلی، هروی و هزارگی از طریق مصاحبه و همچنین مشاهده مستقیم، داده ­های مورد نیاز را استخراج و ثبت کرده است. تعداد گویشوران در هر کدام از گویش ­های مورد نظر ۵ نفر از دانشجویان افغانستانی واحد بین ­الملل دانشگاه بیرجند با میانگین سن ۳۰ سال در ۲ گونه جنسیتی است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از شباهت نسبی الگوی رده­شناختی حاکم بر گویش­های کابلی، هروی و کابلی با فارسی معیار و به ویژه گویش ­های مرزی خراسان در حوزه­ هایی چون زمان ­های فعل، ساخت ­های امر و نفی، مجهول و انواع سببی است. گویش هزارگی نسبت به گویش­ های فارسی هروی و کابلی از تفاوت ­های واژگانی و دستوری قابل توجهی با فارسی معیار در ایران برخوردار است.

کلیدواژه ها

گویش هروی, فارسی کابلی, گویش هزارگی, فارسی دری, گویش های فارسی افغانستان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.