سید محمد علمی - دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد آیت اله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
علی شمس الدینی - دانشیار گروه معماری و شهرسازی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
صبا جهانگیر - استادیار گروه شهرسازی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران.

بیان مسئله: با ترکیب دانش(شهروندان) و تکنولوژی هوشمند، می توان شهرها را به مکان هایی تبدیل کرد که از خدمات بهتری برخوردار باشند، محیط زیست را حفظ کنند، اقتصاد را ترقی دهند و توانمندی های اجتماعی و فرهنگی جامعه را بهبود بخشند. این تبیین نقش مهمی در ساختاردهی شهرهای آینده و بهبود کیفیت زندگی شهروندان ایفا می کند.هدف: این مقاله در پی آن است با مرور مطالعات انجام شده در خصوص شهر هوشمند و اجتماع دانشی( ۷۲ مقاله) به مقایسه و تحلیل متغیرها و روش ها در مقیاس ها و رویکردهای به کار گرفته شده بپردازد. روش: روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش "روش فراترکیب " بوده است. این روش در راستای دستیابی هدف بررسی عوامل موثر بر خلق شهر هوشمند با تاکید بر اجتماع دانشی به کار گرفته شده است.یافته ها: نتایج نشان می دهد؛ چارچوب نظری و تحلیل هوشمند دانشی، مفهومی چندرشته ای است که پایه های مفهوم و بسط نظری آن، از حوزه های مطالعاتی تحت سیطره شهر هوشمند، شهر دانش پایه، اجتماع دانشی، جامعه اطلاعاتی، شهر یادگیری، مکان دانشی منتج شده است. تحلیل مقالات بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ در این حوزه انتشار یافته اند، نشان داد مطالعات صورت گرفته عمدتا در قالب ۵ مولفه به موضوع " شهر هوشمند با تاکید بر اجتماع دانشی" پرداخته اند: حکمرانی، اقتصاد، محیط، فرهنگ و فناوری. نتیجه گیری: از ارزیابی یکپارچه یافته های پژوهش می توان استنباط کرد که نه تنها درک مفهوم شهر هوشمند دانشی در پژوهش های داخلی به کفایت رخ نداده است، بلکه به واسطه مطالعات سطحی و عدم درک مناسب از مفاهیم بنیادین از اجتماع دانشی، نیاز به مطالعه عمیق تر در این حوزه وجود دارد. در پایان چارچوب نظری شهر هوشمند با تاکید بر اجتماع دانشی برگرفته از یک بررسی یکپارچه آورده شده است.

شهر دانش پایه, شهر هوشمند, اجتماع دانشی