حمیدرضا عالی - طلبه سطح چهار حوزه علمیه قم. قم. ایران.
ابوالحسن غفاری - دانشیار گروه معرفت شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. قم. ایران.

یکی از مسلمات دانش منطق اسلامی و از تاثیرگذارترین مولفه‎های فهم براهین عقلی از منظر این دانش، کارکرد موثر دلالت‎های لفظی در استدلالات یقینی است. تعریف سازنده از دلالت میتواند در جهت شناخت ساختار کامل آن، راهگشا باشد و برای تعریف دلالت، توجه تام به ارکان آن، مهمترین نقش را در این راستا خواهد داشت زیرا مجموعه ارکان و عناصر دلالت، شاکله اصلی آن را تشکیل داده‎اند؛ اما بررسی‎ها نشان می‎دهد غالب منطق‎دانان و محققان مشهور در این حوزه، توجه ناقصی به این مساله داشته‎اند؛ بنابراین ضرورت می‎یابد تعاریف آنان پیرامون این موضوع، مورد بررسی و نقد قرار گیرد.       نوشتار حاضر با رویکرد انتقادی به این تعاریف، نظیر عدم توجه به هیچ یک از ارکان دلالت، عدم ذکر گزاره وضع، عدم تفکیک بین دال و مدلول، عدم ذکر گزاره التفات و اکتفا به واژه علم و... در صدد تبیین فرآیند و تمامیت ارکان در تعریف دلالت ارائه کرده است. در پایان، با ارائه تعریفی نو با ذکر تمامی ارکان، در طریق متناسب ساختن جایگاه ارزشمند دلالت در استدلال برآمده است.

دلالت, ارکان دلالت, تعریف دلالت, ابن سینا, قطب الدین رازی, علامه مظفر, منطق دانان