مریم دادخواه تهرانی - استادیار گروه هنرهای نمایشی، دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
مرتضی موسوی پاکنهاد - دانشجوی کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر، دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

تا به امروز نوشته های گوناگونی پیرامون جریان تئاتر ابسورد و تحلیل نمایشنامه های بکت منتشر شده است؛ اما تاکنون به غیر از مواردی محدود، به بررسی و تحلیل مولفه های اجراهای تئاتری آثار بکت پرداخته نشده است. به همین علت نگارندگان در این پژوهش بر آن شده­اند تا با رویکردی نشانه شناسانه بر اساس آراء اندیشمندانی چون الی روزیک و کر الام، به تحلیل اجراهای آخرین نوار کراپ به نویسندگی بکت و کارگردانی اتوم ایگویان و دست آخر به نویسندگی و کارگردانی ساموئل بکت بپردازد. به باور نگارندگان استعاره ی صحنه ای و قراردادصحنه ای، دو مولفه ی مهم و حیاتی که در تحلیل نشانه­شناسانه­ی اجرا و توسط نویسندگانی مثل الی روزیک مطرح شده­اند، در بررسی و تحلیل اجرای تئاتری، و به ویژه اجراهای ابسورد بسیار کارآمد هستند. با تجزیه و تحلیل انواع این استعاره ها و قراردادهای صحنه ای، می توان چگونگی کارکرد اجزای اجرا در فرآیند تولید و خلق معنا را مورد بررسی قرار داد. در این پژوهش با روشی تحلیلی ابتدا مقدماتی از نشانه شناسی تئاتر ارائه شده است و در ادامه، انواع استعاره و قرارداد صحنه ای و همچنین سایر مولفه های تحلیل یک اجرای تئاتری، در دو اجرای آخرین نوار کراپ و دست آخر، مورد بررسی قرار گرفته اند تا از این رهگذر فهم چگونگی خوانش و فرآیند تولید معنا به دست کارگردانان و عوامل اجرایی این اجراها میسر گردد.

تئاتر ابسورد, ساموئل بکت, نشانه شناسی تئاتر, تحلیل اجرا, استعاره صحنه ای