تحلیل محتوایی مفاهیم شیعی در اشعار محتشم کاشانی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات زبان فارسی ( شفای دل سابق)، دوره: 6، شماره: 14
  • کد COI اختصاصی: JR_JSHD-6-14_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 283
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدکریم شکوری سیدبیگلو

دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

حسین نوین

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران (نویسنده مسئول).

عسگر صلاحی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

محتشم کاشانی از جمله شاعران پارسی گو است که در سده دهم هم زمان با تشکیل حکومت صفوی، در شهر کاشان به دنیا آمد و بیشتر عمر او مصادف با سلطنت شاه طهماسب، دومین پادشاه سلسله صفوی بود که شاعران را از مدح پادشاهان منع و به سرودن اشعار در منقبت ائمه اطهار تشویق می کرد. نویسندگان مقاله برآنند تا مفاهیم و شعائر شیعی را از خلال اشعار این شاعر که در موقعیت ها و مناسبت های مختلف سروده شده است با ابیات مربوطه مشخص کنند و به این ترتیب به روش تحلیلی - توصیفی، ظهور و بروز فرهنگ و مفاهیم شیعی را در شعرهای او  نشان دهند. اشعاری که در زنده نگه داشتن و ترویج مفاهیم شیعی، از جمله واقعه عاشورا در بین مخاطبان و خوانندگان آن در طی سالیان متمادی نقش بسزایی دارد، عناوینی مانند برقراری مجالس روضه­خوانی و سیه­پوشی در ایام محرم و صفر برای بزرگداشت واقعه عاشورا، سرودن اشعار مرثیه در رثای سالار شهیدان، مدح و منقبت ائمه اطهار و یادکرد فرقه منسوب به شیعه که همگی نشان از عشق و علاقه شاعر، حاکمان و مردم عصر وی به مذهب تشیع دارد که در آن زمان به تازگی به تدبیر و تلاش شاه اسماعیل اول صفوی در سراسر ایران پهناور به عنوان مذهب رسمی کشور اعلام شده بود.

کلیدواژه ها

تشیع, نمادهای شیعی در شعر, تاریخ سیاسی اجتماعی در قرن دهم, محتشم کاشانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.