آرمان ربیعی فر - مدرسه عالی مهارتی جوشکاری و آزمایشهای غیرمخرب، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
حامد ثابت - گروه مهندسی مواد و متالورژی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج ، ایران
محمدرضا تعویقی - مرکز تحقیقات مهندسی مواد پیشرفته، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

برای بررسی اثر فرآیند اصطکاکی - اغتشاشی (FSP) بر روی ریزساختار و خواص مکانیکی آلیاژ AZ۹۱ ، نمونه های آماده شده با سرعت های دورانی ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ دور در دقیقه و سرعت های خطی ۵۰ و۱۰۰ میلی متر بر دقیقه تحت آزمون گرفتند. سپس نمونه های مذکور به منظور بررسی خواص مکانیکی ، تحت آزمونهای کشش قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون کشش نشان داد که استحکام کششی نمونه های ۱۴۰۰ و ۲۰۰۰ دور در دقیقه ، به ترتیب از ۱۵۶ به MPa ۲۰۲ افزایش و از ۲۰۲ به MPa ۲۰۰ کاهش یافته است . با افزایش سرعت دورانی در یک سرعت پیشروی مشخص ، استحکام کششی نمونه ها افزایش یافته است . به همین صورت، در یک سرعت دورانی مشخص ، با افزایش سرعت پیشروی از ۵۰ به ۱۰۰ میلی متر بر دقیقه ، استحکام کششی افزایش یافته است . بر اساس نتایج حاصل از آزمون میکروسختی سنجی ، میزان سختی نمونه های با سرعت خطی پین برابر ۱۰۰ میلی متر بر دقیقه ، بیش از سختی سایر نمونه ها بود. نتایج نشان می دهد که با افزایش سرعت دوران، استحکام کششی ابتدا افزایش و سپس کاهش و میکروسختی پس از فرآیند اصطکاکی -اغتشاشی از ۹۵ به Hv ۱۰۰ افزایش یافت . نتایج حاصل از آزمون سایش نشان داد که اعمال فرآیند اصطکاکی - اغتشاشی بر روی نمونه های آلیاژی AZ۹۱ منجر به افزایش خواص مکانیکی سایشی آنها نسبت به حالت اولیه شده است .

فرآیند اصطکاکی - اغتشاشی ، آلیاژ ۹۱AZ، رفتار سایشی ، استحکام کششی ، میکروسختی .