کاربرد آمار دایره ای در تحلیل فصلی زمان وقوع بارندگی های حدی در حوضه دریاچه ارومیه

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 27، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JWSS-27-3_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 62
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رقیه صمدی

Tabriz University

یقوب دین پژوه

Tabriz University

احمد فاخری فرد

Tabriz University

چکیده

یکی از پارامترهای هیدرولوژیک تاثیرگذار در مدیریت سیستم های منابع آب، تغییر در مقدار و زمان وقوع بارندگی های حدی است. در این پژوهش تحلیل فصلی بودن زمان وقوع بارندگی های حدی حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از داده های حدی بارش های روزانه ۳۰ ایستگاه باران سنجی در دوره آماری ۲۰۱۸-۱۹۹۱ و کاربرد آمار دایره ای انجام شد. یکنواختی زمان وقوع رویدادهای حدی با روش های ریلیه و کایپر در سطوح ۰/۱، ۰/۰۵ و ۰/۰۱ مورد آزمون قرار گرفت. از تخمین گر شیب سن اصلاح شده برای تخمین شیب خط روند زمان وقوع رویدادهای حدی استفاده شد. یکنواختی در زمان وقوع رخدادهای حدی بارش در هر سه سطح توسط آزمون های یکنواختی رد شد. نتایج حاکی از وجود دو فصل قوی رخدادهای بارش های حدی شامل اواخر زمستان و اوایل بهار و دیگری فصل پاییز است. طبق نتایج، میانه شاخص قدرت فصلی رویدادها در حالت کلی برابر با ۰/۳ بود که پس از تفکیک کل سال به دو فصل متمایز، این رقم برای فصل بهار ۰/۸۲ و فصل پاییز ۰/۹ به دست آمد. قدرت فصلی فصل بهار در دو بخش غربی و شرقی دریاچه ارومیه مشابه بود، ولی در فصل پاییز بخش غربی دریاچه قوی تر از شرق آن دیده شد. در فصل بهار به طور میانگین در ۴۰٪ ایستگاه ها، زمان وقوع رخدادها دارای روند منفی و %۶۰ بقیه روند مثبت داشتند. این رقم برای فصل پاییز به ترتیب ۷۷٪ برای روند نزولی و ۲۷% برای روند صعودی حاصل شد.

کلیدواژه ها

Circular statistics, Extreme precipitation, Lake Urmia, Seasonality strength, آمار دایره ای, بارش حدی, دریاچه ارومیه, قدرت فصلی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.