فاطمه مرادی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه امام خمینی (ره) قزوین

در این مقاله ، برای نخستین بار، به بررسی دستور و قواعد ویژه و مبانی صرفی و نحوی گویش خُلاری – از گویش های جنوب غربی ایران و در زیر مجموعه گویش های استان فارس- پرداخته شده است و دستور و قواعد صرفی و نحوی این گویش به طور مفصل و جزء به جزء با زبان فارسی رسمی مقایسه شده است. از نظر سابقه ، تاکنون هیچ پژوهشی در این زمینه نشده و این گویش ، برای نخستین بار در این مقاله ، مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش ، ابتدا مبحث به دو بخش صرف و نحو تقسیم شده است که در بخش صرف ، درباره ی اسم ، مفرد و جمع و نشانه ی جمع در گویش خُلاری ، اضافه ، نکره و معرفه ، نشانه ی مفعولی ، حروف اضافه ، اسم مصغر، اسم اشاره ، انواع صفت ، قید ، اعداد ، ضمایر، مصدر، انواع پیشوندها و پسوندهای مصدر و مقایسه ی همه ی این موارد در گویش خُلاری با زبان فارسی ، نکاتی ذکر شده است و در بخش نحو نیز نهاد و گزاره و انواع آن ، مطابقت فعل با فاعل ، مفعول در جمله ، ترتیب کلمات در جمله و منادا در گویش خُلاری بررسی و با زبان فارسی مقایسه شده است و پیش از بررسی موضوع نیز، برای آشنایی بیشتر خواننده ، توضیح مختصری درباره ی خُلار و گویش خُلاری آورده شده است. اساس کار این پژوهش و تحقیق ، بر مبنای تحقیقات میدانی ، مصاحبه ، گردآوری مطالب ، بررسی ، تجزیه و تحلیل و مقایسه ی موضوعات مورد بحث با فارسی رسمی پایتخت و رجوع به منابع معتبر و دست اول درباره ی این موضوع بوده است.

خُلار، گویش خُلاری ، زبان فارسی رسمی ، فارسی میانه ، صرف ، نحو