بررسی عدم تقارن قیمت و انحصار در بازار واردات گوشت قرمز ایران

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه اقتصاد و بازار کشاورزی، دوره: 1، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_AME-1-2_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 46
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه آزادبر

Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources

فرشید اشراقی

Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources

رامتین جولایی

Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources

علی کرامتزاده

Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources

چکیده

مقدمه و هدف: نوسانات قیمت در بازار محصولات کشاورزی، انتقال قیمت و سپس حاشیه بازار یکی از چالش‎های همیشگی بخش کشاورزی بوده است. نحوه انتقال شوک های قیمتی در زنجیره تامین کالا بر رفاه تولیدکنندگان، عوامل بازاریابی و مصرف کنندگان تاثیر می گذارد. چگونگی تاثیر قیمت‎ها بر بازارهای مختلف و همچنین اثرات متقارن یا نامتقارن تغییرات قیمت را می‎توان از موضوعات مهم در تحلیل سیاست‎های تجاری در نظر گرفت. وجود تقارن در بازار به‎معنای انتقال کامل تغییرات قیمت در یک سطح از بازار به سطوح دیگر است و عدم تقارن زمانی اتفاق می افتد که افزایش (کاهش) قیمت سریع تر از کاهش (افزایش) قیمت منتقل شود. هدف از این مطالعه تعیین عدم تقارن قیمت‎ها در بازار گوشت قرمز ایران و همچنین سنجش انحصار در این بازار به‎عنوان یکی از عوامل احتمالی عدم تقارن قیمت بود. مواد و روش ها: در این مطالعه، با استفاده از داده­های ماهانه طی سال­های ۱۳۹۷-۱۳۹۲ تقارن قیمت در بازار واردات گوشت قرمز ایران با استفاده تکنیک یوهانسن یوسیلیوس و برآورد مدل تصحیح خطا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با استفاده از داده­های سالانه ۱۳۹۷-۱۳۸۰ میزان انحصار در این بازار با استفاده از شاخص هرفیندال هریشمن ارزیابی شد. یافته ها: نتایج نشان داد حداکثر یک رابطه بلندمدت بین دو متغیر قیمت وارداتی و داخلی گوشت قرمز وجود دارد. همچنین، نتایج آزمون علیت گرنجر حاکی از وجود رابطه علیت بین این دو متغیر بوده و برآورد الگوی انتقال قیمت از قیمت وارداتی به قیمت داخلی نشان از تقارن انتقال قیمت، هم در کوتاه‎مدت و هم در بلندمدت دارد، به گونه­ای که اثر افزایش و کاهش قیمت وارداتی تا سه ماه در بازار داخلی ماندگار است. همچنین، نتایج شاخص هرفیندال هریشمن در طی سال­های ۱۳۹۷-۱۳۸۰ بالاتر از ۱۸۰۰ واحد بوده، که بیانگر حالت تمرکز بالا در بازار واردات گوشت قرمز می­باشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، چون انتقال قیمت در کوتاه‎مدت و بلندمدت متقارن بوده، عملکرد دولت در زمینه واردات گوشت قرمز و حمایت از مصرف کننده داخلی چندان موفق نبوده است. همچنین، بررسی انحصار در این بازار، تمرکز بالا و تسلط دو کشور برزیل و امارات متحده عربی در بازار واردات گوشت قرمز ایران را نشان می­دهد. بنابراین، پیشنهاد می­شود، با افزایش تعداد کشورهای طرف معامله حالت انحصاری کمرنگ­تر شده تا در صورت بروز مشکلات سیاسی و ایجاد تنش­های بین­المللی، میزان آسیب­های رفاهی وارده به مردم کاهش یابد.

کلیدواژه ها

Granger Curse, Herfindahl-Hirschman Index, Johansen Juselius, Monopoly, Price Transfer, انتقال قیمت, شاخص هرفیندال هریشمن, علیت گرنجر, یوهانسن یوسیلیوس

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.