بررسی زندگی، احوال و اقوال ابوعثمان حیری

آشنایی با مشاهیر صوفیه منجر به شناخت بهتری از تصوف و ادبیات عرفانی می شود. از جمله پیشگامان و نام آوران تصوف در خراسان ابوعثمان سعید حیری نیشابوری (298_203 ه.ق) است. او را گسترش دهنده تصوف در خراسان می دانند. ابوعثمان حیری در ری متولد شد. در جوانی شاگرد یحیی بن رازی بود. پس از چندی به کرمان رفت و مرید شاه بن شجاع کرمانی شد. سپس به نیشابور عزیمت کرد و ابوحفص حداد را مراد خود کرد و تحت تاثیر او، در تصوف شیوه ملامتیه را در پیش گرفت. جایگاه ابوعثمان برای اهل خراسان همچون جایگاه جنید برای اهل عراق بود. برخی از مؤلفان صوفیه او را در سخن ضعیف اما در عمل به احکام شریعت قوی و همچنین او را مردی مستجاب الدعوه و صاحب کرامات دانسته اند. ابوعثمان ظاهراً تالیفاتی داشته و کلاباذی او را در شمار کسانی آورده که در معاملات، کتاب تصنیف کرده است. بر اساس نظریات یونگ او شخصیتی درون گرا داشته است. همچنین بر اساس نظریات کرچمر مبنی بر روابط روان و جسم، ابوعثمان حیری شخصی لاغراندام بوده است. در این جستار اقوال و احوال ابوعثمان حیری از منابع معتبر صوفیه جمع آوری و طبقه بندی شده و سپس با بررسی و تحلیل این منابع، اندیشه های او تبیین شده است. این نوع تحقیقات به شناخت جایگاه تصوف در ایران و فهم دقیق تر متون عرفانی کمک می کند.

کلیدواژه ها:

ابوعثمان حیری ، تصوف ، ملامتیه ، ادبیات عرفانی